Roztomili Ślónzocy, przociele ślónskiyj mowy

Moc za niyskoro - ale jednak - ukazuje sie sam do kupy złónczóne drugie a trzecie wydanie "Poradnika...". Życza Wóm mocka radości przi czytaniu a badaniu godki naszych uojców. Eźli mocie jakieś kómyntorze, wskozania, pochwoły abo krytyki, to niy niechejcie sie nimi sy mnóm podzielić. A eźli znocie jeszcze kogoś, co by go "Poradnik..." móg zainteresować, to dejcie mu skozać abo poślijcie mu te nowinki "Poradnika" na jego ymilkowo adresa.

Grzegorz Wieczorek

Co by było gdyby…?

Czasami historycy puszczają wodze fantazji (mówię teraz o przypadkach, kiedy przyznają się do tego otwarcie, ponieważ znaczna ilość materiałów źródłowych, a także ich dostępność, nie pozwala na formułowanie wniosków wyssanych z palca). Tak będzie i tym razem.

Kombinujący historycy

Piotr Kalinowski

Aktuell

Aktualia – Aktuell – PRL 2003?

Studując przeszłość, poznajesz terażnierjszość (6. przykaz. Japóńskie) Z twojej przeszłości wyczytam tobie przyszłość – Konfucjusz
Katowice: Grundmann – Holtz é, ostatecznie przegrali w Warszawie. Założycie miasta Katowice (j.w.) po wybarzeniu ich willi w Katowicach na początku lat ´70 ub. Przez władze Katowic i PRL – Gierek, Grudzeń Ziętek – ostatecznie pogrążeni. Groby rozjechane a na parceli Grundmann´a sekretarze PZPR - żyjąy i zza grobu – podali sobie ręce. Na miejscu willi (kuknij www.slonsk.de) stanie gmach Narodowego Banku Polskiego. Leszek Balcewicz wmurował kamień, a A-biskup pokropił. Nie bydzie żodnej rekonstrukcji willi á la zamek królewski w W-wie.

Ewald Bienia

Poza kontrolą

Kto strzela musi się z także z tym liczyć, że „Schuss kann auch nach hinten losgehen“. Wagę tych słów można zrozumieć śledząc bieg rozpętanej w polskich mediach dyskusji na temat planu budowy w Berlinie centrum przeciwko wypędzeniom.
Wniosków z prowadzonych dyskusji społecznych nie można uogólniać. Pomimo tego, analiza tonu wypowiedzi i przytaczanych argumentów pozwala na dokonanie oceny aktualnego stanu wiedzy i świadomości społecznej co do poruszanych tematów. ...

Bruno Nieszporek

Rola autorytetów 
moralnych na Śląsku

Ostatnio przychodząc do kościoła, gdzie kiedyś ministrantowałem i do tego „ołberowałem” przez 10 lat, usłyszałem kazanie, którego treść wydała mi się od razu znana. Odważne kazanie pomyślałem, słowa nie pasujące za czasów katowickiej Sanacji u Michała Grażyńskiego, jak i w Polsce Ludowej, czasów socjalistycznych. ...

Die Rolle der moralischen Autoritäten in Schlesien

In den letzten Tagen nahm ich in meiner Heimatstadt Tichau O/S an einer heiligen Messe teil und hörte mir eine Predigt an, die mir sehr bekannt vorkam. Eine mutige Predigt, dachte ich mir, nicht auszudenken in der Vorkriegszeit während der Herrschaft des Wojewode Michał Grażynski in Kattowitz oder zur Zeit der Volksrepublik Polen nach dem Kriege. ...

Peter Karl Sczepanek

I Wojna Światowa

28 czerwca 1914 podczas wizyty arcyksięcia Franciszka Ferdynanda w Sarajewie, doszło do zamachu terrorystycznego, w wyniku którego następca tronu Austro – Węgier został zamordowany. Wydarzenie to stało się pretekstem do wywołania wojny, nazwanej później „Światową”, w której wzięło udział około 70 milionów żołnierzy z całego świata.

Piotr Kalinowski

Kultur

Kapitel 10 – Waldemann - „der Tichauer Graf” - ein Eulenspiegel

Rozdz.10. Waldemann – „Tyski hrabia” – Dyl Sowizdrzał

Peter Karl Sczepanek

Eduard August Schroeder 1852 – 1928
in Teschen (Cieszyn)

Das Recht der Freiheit
W poprzdenich odcinkach Schroeder, chce: Samodzielnego i Neutralnego Teschner Landes – pod „ sympatycznym“ protektoratem Zjednoczonych Stanów Północnej Ameryki; zmaga sie ze zjawiskiem – plagóm alkoholizmu; jest wielkim uczonym i shlonzokiym z głowóm i charakterym!

Ewald Bienia

WIECZERZA WIGILIJNA  W MIEŚCIE ER

ANONS
poeta nie musi się znać na stolarce
ani nawet na geografii
o fizyce współczesnej 
czy robieniu pierogów nie wspomnę
nawet nie musi się znać
na ortografi - i czy jest lub nie
może ale nie musi
poeta nie musi się znać
na odpowiedziach
a tym bardziej
wbrew powszechnemu przekonaniu
...

Krystian Gałuszka

Albin i Kleopatra

W kożdym gospodarstwie na wsi, kożdy szanujący sie pampoń, trzimie kota. Małe dziecka już wiedzom, że som dwie zorty kotow : koczki i kocury. Koczki to te robotniejsze, a kocury? –lepij niy godać.Cołkimi dniami sie poradzom lynić. Leżom se wysztrekowane na wiyszce, abo na leżance na zegłowku swinyte w kłymbek. Ku wieczoru sie dziepiyro z chałupy wynoszom i cołko noc sie smykajom, koczkom pod łoknami mrauczom i wielki „kacynjamer” wyśpiywujom. Zolycyni i haje miyndzy sobom, to jejich niejwiynkszo robota.

Bogdan Dzierżawa

NA PYNZYJO

Fyrcok już se też szykuje na pynzyjo. Kupiył se mopik. Tak godajom na motorower. Jeździył se tym mopikym nie jyny do Pszowa, kaj na Annie w kożdy piontek odwjydzoł warzita, żeby se porzondnie pod brałzom wykompać i z kolegami-bergmonami se spotkać, przi piwie pogodać, ale nawet tym mopikym do bratrań­ca Hajnela, co był nauczycielym na Opolszczyźnie, se jeździył w odwjydziny.

Rudolf Paciok

Laufpas

W mojih ukohanyh Uogewnikah Szloonskih bydymy teroski stowjac’ na turyzmus.
Bo we starym, teroz’niejszym przemys’le, soom My jurz zrestrukturyzowane.
Prawje w coukos’ci.
Pjyrsze boouo w tym - niygdej, goornictwo.
Tak po prowdzie, to s Nos boouy experymyntatory!
Nasza gruba „Uogewniki” kuplowali wtynczos ze „Rozbarkym”.
Bo u Nos woongel mjou sie ku koon’cowi.
Potym prziszou czas na transport.
Baza PKS we Dworze. ...

Antoni Respondek

Wir schmücken unsere Gräber

Nachdem wir unsere oberschlesische Heimat verlassen mußten, ist auch ein großer Teil unserer zurückgelassenen Gräber dem Verfall preisgegeben; nur in den Familien, in welchen noch ein Teil in Ober­schlesien zurückgeblieben ist, werden die Gräber der Angehörigen weiter besucht und gepflegt. Unsere Friedhöfe, besonders die auf dem Lande, waren noch mehr mit der Natur verbunden. Selten war ein Grab mit einer Betonumrandung umgeben, nur auf wenigen Gräbern stand ein Marmor- oder Sandsteindenkmal. Die Wege zwischen den Grabreihen waren mit Naturrasen bewachsen. Das Wahrzeichen des Friedhofes, ein großes, hohes, meist aus Sandste

Leopold Walla