Odsłonięcie
Bramy Brandenburskiej 3.10.2002 w Berlinie
W
sprawie artykułu Krzysztofa Karwata „Krwią i żółcią” w Dzienniku Zachodnim list otwarty
Łubniański
Ośrodek Działalności Kulturalnej zaprasza do udziału w IX Konkursie „Ze Śląskiem na Ty"
Wizyta
na Górnym Śląsku
SILESIA
SUPERIOR
|
|
Aktuell
Kresowi hrabiowie i Panorama "trojańska"
we Wrocławiu
 24
lipiec - byłem w Trzebnicy (downij Trebnitz) w Kocich Górach (Katzengebirge) w Sanktuarium św. Jadwigi Śląskiej.
Hedwig - Hethwigis - (Jadwiga) - znaczy walcząca. Księżna pochodziła z Bawarii, a ojciec to hrabia Andechs i książę Meranu. Andechs -
Święta Góra - odwiedzana przez licznych pielgrzymów, a historia dotyczy XII-go i XIII-go wieku. Zostawiam jednak bliższy opis życia i
świętość Heilige Hedwig, bo można to znaleźć w najnowszych publikacjach wydanych choćby w 2002 roku. ...
Ewald Bienia
Die oberschlesischen Brüderkriege
Königshütte
ist in der Gegenwart eine interessante Arena, mit den politischen Ereignissen verbunden. Nicht nur große Vorbereitung zur Enthüllung des
Friedrich Graf von Reden Denkmals am 6. Sept. 2002, aber auch große polnische Akzente in Oberschlesien - eine Ausstellung und Tagung über
„Einmarschierung der Polnischen Soldaten im Jahr 1922 in Chorzów“.
Die Tagung fand am 22.6 bis 23.6 2002 in Chorzów statt. Dieses polnische Nationalfest wurde als Ausstellung und Vorlesung anlässlich des
Buches „ Wkroczenie Wojsk Polskich do Chorzowa w 1922 roku” von Zbigniew Kapała ...
A.M. und Peter Karl Sczepanek
Friedrich Wilhelm Graf von Reden
 Am
15. Juni 1815 gründete Graf Reden im Schloss zu Buchwald die Buchwalder Bibelgesellschaft und machte seine Frau zur Präsidentin auf
Lebenszeit.
Am 3. Juli 1815 starb er. Nach seinem Willen wurde er in der Abtei auf Buchwald beigesetzt. Die Gräfin von Reden war 41 Jahre alt und
Witwe. Graf Reden vererbte ihr Buchwald.
Bald begann die Gräfin, über die Bibelgesellschaft ein Kinderhilfswerk aufzubauen. Im Hungerwinter 1817 richtete sie eine Suppenküche
ein. Ihre hervorragenden botanischen Kenntnisse nutzte sie, um Kräuterapotheken zusammenzustellen und arbeitete eng mit den ....
Idis B. Hartmann
Odczyt Ewalda Polloka na spotkaniu
WAV e.V. w Düsseldorfie
Dlaczego
zespół filmowców na czele ze słynnym polskim reżyserem Andrzejem Wajdą i pisarzem Włodzimierzem Odojewskim zdobyli się na kręcenie
filmu przedstawiającego tragedię 15 tysięcy oficerów polskich, zamordowanych jako jeńców wojennych przez tajną policję sowiecką pod
Katyniem w 1940 roku? Odpowiedź jest prosta, mogą to czynić, bo Gorbaczow w czasie pierestrojki przyznał rację Polakom, a obecne lata
sprzymierzają wytykać cokolwiek, co byłoby przeciw byłemu „ciemięzcy”. ...
Peter Karl Sczepanek
Podwiela jeszcze czas
Drugij takij przileżytości
może już nigdy nie być, bo jak jo sie straca, to żodyn inszy za mnie tego nie uczyni, a to skuli tego, że mocka odeszło do św. Piotra,
jeszcze wiyncyj wyjechało de Reichu, uzaś ci, co pozostali na DOMOWIŹNIE, chcom mieć świynty spokój od spraw tego świata, kere sie
dziejom dalij niż tam, skond już nie widać wieży od parafialnego kościoła.
Beztoż tak pierzińsko zależy mi na tym, żeby załonczono do tego tekstu fotografijo trefiyła na keroś internetowo stronica cynionego
czasopisma ECHO ŚLONSKA. ...
Podziękowanie dla Pana Petera Karla Sczepanek
Kożdy człowiek
umioł by znojść we swojim życiorysie taki daty, kere noleżalo by zamalować w kalyndorzu (jak jaki świynto) na czerwono. Ale szło by
też nikere daty zamalować na kolor ZŁOTY. Takich dni ni ma za wiela, ale som. Żeby w ogóle były, trza se na nie zasłużyć. W tym
miejscu spyto keryś - ale jako?
Styknie, jak keryś bydzie probowoł żyć wedle 10-ciorga Boskich przikozań. To nie je tak "einfach", bo - przeżyć choby jedyn
dziyń po Bożymu może sie udać jyny ciynżko chorymu. Próbować trzeba, bo za taki żywot nagrody przichodzom niespodziywane i - przeważnie
po długim czasie. Joch mioł prawie 64-te urodziny (po naszymu geburtstag), jakech tako nagroda ...
Rudolf Paciok
Aktuell
Rzoondzynie w Kamioonie uo Prowdzie i mitah
W mojih ukohanyh Uogewnikah S’loonskih wiela jest
rzeczoow zrobioonyh z kamiynioow.
Nojstarszy uogewnicki krzyrz, krzyrz pokutny, zrobioony z jednego kooncka twardego kamiynia stoji na kamiynnym podwyrzszyniu jak na uoltorzu.
Uoltorzu zrobioonym z inkszyh, wopiynnyh kamiynioow. Przypoomino wieczno Prowda, jakos’ tragedjo, czyjes’ przewijny i ludowy mit
uo nawiedzinah s’wiyntyh Cyryla i Metodego. ...
Debata
Niy? Noo!
W mojih ukohanyh Uogewnikah
S’loonskih radzi sie pogodoomy i porzoondzymy. Bo kery S’loonzok tego niy ciyrpi? Soom jednak take momynty, kej godka leci ino z
jednyj stroony, a drugo wtynczos niy zawsze poradzi to strzimac’.
Tak to jest z naszoom Matusickoom i jeji starym, kej uoon zabiere i niy zdonrzy na czas do doom. A uobiood sie parscy na piecu. ...
Antoni Respondek
Das Kartoffelfeuer
Die
Kartoffel spielte im oberschlesischen Speisezettel eine wichtige Rolle; es gab kaum ein Mittag- oder Abendessen, bei welcher sie nicht in
einer entsprechenden Form aufgetragen wurde. Meistens kam sie als Salzkartoffel oder Kartoffelpürree auf den Tisch. An den fleischlosen
Freitagen kam sie in Form einer Pellkartoffel, dazu ein Stück Salzhering und Butter oder Quark und einer eingebrannten, dicken
Kartoffelsuppe zum Genuß. Zum Abendessen wurde sie oft als Bratkartoffel gegessen. Es gab selten ein Sonntagsessen ohne die guten
Kartoffelklöße, wir nannten sie auch "polnische Klöße". ...
Leopold Walla
SZMANTERLOK
Dziepjyrko, jakech prziszoł do 7
lot, a matka wyrychtowała mnie do piyrszej klasy szkoły powszechnej w Krzyżkowicach (dzisiok Pszów) z pukeltaszom na plecach, co miała
w pojstrzodku tabulka z gryflikym i szwamym na sznurku, ślabikorz i fyjderkastla z blajsztiftami - to rechtorka na samym poczontku przikozała
mi, że ni mom godać na motyle szmanterloki, na tornister pukeltasza, na piórnik fyjderkastla, na rysik gryfel, na gąbka szwam, a na
nauczycielka rechtorka.
Od tego czasu zaczło sie poprawiani naszej ślońskij godki. Było na poczontku po dobroci. Nieskorzi, jak po dobroci nie pomogało, to
hibami. A jak i to nie pomogało .... ja toż prawie prziszła w 1939 roku wojna.
DYCKI U SIEBIE W DOMA
Roz też
prziklejył se do Fyrcoka taki jedyn Władek i szoł śnim od Myta w Pszowie aż po grabowski las. Po drodze ciongnył go za jynzyk i
ciongnył. Fyrcok jyny słuchoł i bronczoł se po nosym, że to niby słucho, ale zrozumieć nie szło nic. Próbowoł se tyn Władek
dowiedzieć, co Fyrcok myśli o Hitlerze, o rzondzie we Warszawie, o posterunkowym, o sejmie, o zagranicznych dyrektorach, co naszymu
grubami rzondzom, o fajuszychtach, turnusach z powodu nadprodukcji wonglo, kindigowaniu. Nic nie mog se dowiedzieć. Jak już byli za
Parcelom, na górce blisko lasu, to wyciongnył Fyrcok z tasze, co nośjył w nij chlyb i pula z kawom, ta swoja tromba strażacko ...
Rudolf Paciok
Julia i uabyndz
Bouo to downo, blank downo tymu.
Niydaleko, blank blisko, zaroski kole Kuodnicy, a blank gynau to we miejscu, w kerym do niydowna szelesciouy w parku drzewa - mozno ich
dzisiej jeszcze tam pora stoi, stou taki fajny biouy zameczek. Miyszkaua w nim Julia, kero miaua piykne jasne wuosy i jeszcze piykniejsze
niybieske slypka. Z coukego Slonska sjyzdzali sie nojszwarniejsze kawalyry i prosiyli jom o rynka. Ona ale, jak to piykne i mondre frelki,
czekaua na tego, kerego od niyj serce pokocho. Ino eli taki od niyj szac naprowdy kajs je? Tak se myslaua zawsze kole wieczora, jak sie
siedziaua na brzegu staryj Kuodki(Kuodnicy). Siedziaua se tak na brzegu Kuodki i futrowaua uabyndzie ...
BLANK STARE LEGYNDY
ROJBER PISTULKA
Ja, i glywicke Slonzoki znajom ta
legynda.Kery bajtel ze Gywic abo ze kole Glywic niymiou takyj pistouli jak on?!A pocichu wom powia ize we od niego babdzie bou podobno i
jakis karlus ze kole Glywic. Bezto tysz ze naszo zajta we internecie sie tak nazywo(Glywicke Slonzoki) cza sam konsek o tym Pistulce
opedziec. Dyc kozdy prowdziwy Glywiczok go zno. Abo? Kozdy suyszou juz bojki o rojbrze Pistulce ale niy kozdy wiy , co tyn "Pieron"
zou naprowdy. On rojbrowou i kole Glywic, lotou ze swoimi kompanima po uabyndzkim lesie i roz sie podobno i bou obejzec tyn nosz dziobelski
kamiyn. Mozno i ze tym naszym dziobuym sie trefiou, ale tego to juz zech niyma zicher. ...
Szwager
|
|
DIE SCHLESIER
UND DIE DEUTSCHE KIRCHENPRESSE
Die Schlesier, insbesondere die
Oberschlesier, sind ein gottesfürchtiges Völkchen. Nicht von ungefähr wird Oberschlesien als "Land unterm Kreuz" bezeichnet.
Sie und ihre Nachkommen sind nachweislich in mancher deutscher katholischen Gemeinde das "Salz in der Suppe", und sie sind langjährige
Abonnenten der jeweiligen Kirchenblätter. ...
Joachim Georg Görlich
KASZUBSKA TABLICA
"OJCZE NASZ"
Wśród 112
tablic z tekstem "Ojcze nasz" zapisanym w rozmaitych językach narodowych i etnicznych pojawiła się także tablica kaszubska.
Pomysłodawcą wmurowania tablicy był ks. Stanisław Bogdanowicz. W sprawę zaangażowali się przedstawiciele władz lokalnych
Kaszubszczyzny i organizacji społecznych. Starania trwały od 1997 roku. Prof. B. Szymek, wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa
Pomorskiego powiedział: "Byłem w Ziemi Świętej i zwiedzałem kościół Pater noster. ...
Józej Kulisz
Banknoty zastępcze Opola
W
Opolu, stolicy rejencji o tej samej nazwie, w sierpniu 1914 roku nie ukazały się żadne banknoty zastępcze mające na celu usprawnienie
drobnych rozliczeń pieniężnych, w sytuacji zaniku w obiegu monet kruszcowych. ...
Miejskie pieniądze zastępcze Zabrza
Mieszkańcy
Zabrza z pieniądzem zastępczym w postaci bonów mieli okazję zetknąć się już w pierwszym miesiącu wojny, czyli w sierpniu 1914 roku.
....
Pieniądz zastępczy Lipin
Lipiny z początkiem
XX wieku miały status samodzielnej gminy wiejskiej, wchodzącej w skład ówczesnego powiatu bytomskiego. Oczywiście licząc już wtedy
ponad 18 tysięcy mieszkańców mogły konkurować z niejednym miasteczkiem. ...
Bronisław Wątroba
Biblia (VII)
Potym pedzieli Pon Bog do Noego: Wlyz rajn do arki mit ze coukom
twojom familiom, bo przekonali my sie, co ino ty`es je do nos prawy ze coukego tego pokolynia. Ze wszyskego zywego, kere je czyste wez mit
siedym samcow i samicow, a ze zywego, kere je niyczyste po jednyj porze: samca i samica, tysz i z ptokow - po siedym samcow i samicow coby
tak potym bouy i zouy na coukyj ziymi od nich mode. Bo za siedym dni zrobiymy, co sleci na ziymia dyszcz, kery bydzie padou bez cztyrdziysci
dni i cztyrdziysci nocow ...
Biblia (VIII)
Ale Ponboczek pamiyntali o Noym, o wszyskim zywym,
tysz o kozdym bydlontku kere bouo mit we arce. Bezto zrobiyli Ponboczek wielki wiater na ziymi i woda zaczua sie tracic. Zamkli sie zrodua
wielkego oceana i szlojzy ze nieba - dyszcz ustou. Woda taracioua sie bez couke sto piyndziesiont dni, poleku ale durch a durch. Kej
prziszou siodmy miesionc i od niego siedymnosty dziyn, to arka sie ostaua stoc na wiyrchu Ararat. Woda sie durch jeszcze tracioua aze do
dziesiontego miesionca. ...
Szwager
Poradzoom Poon Booczek po s’loonsku?
Godou`eh to jurz
poranos’cie razy, irze niyrod sie ruszoom ze mojih ukohanyh Uogewnik S’loonskih. Ale soom niyroz take powody, dlo keryh
uodstympuja uod mojego upodobanio i niyhyn’ci do rajzoow. Soom warzniejsze uod nih.
Takym powodym uoon’skego razu boouo niyszczyn’s’cie, kere dosiynguo kamratka mojih szwigroow, pani Krysia z Lipin -
katehetka. Stauo sie tak, irze trza Joom bouo szukac’ we horzowskym lazarycie, kaj sie znodua ze zuoomanym krzyrzym. ...
Antoni Respondek
Czamu je w morzu suono woda
Tak godali kole Glywic.
Kedys zaro kajsik kole Glywic bouo dwoch braciszkow. Jedyn bou fest bogaty a drugi
fest biydny. Tyn biydny roz niymiou juz blank co do jedzynio i tyn bogaty dou mu konsek szpyrki. Tyn biydny wzion to i poszou se furt. Jak
se tak szou to we cescie uwidziou naroz szpara a we tyj szparze ogyn jak pieron. Kuknou bez ta szpara i uwidziou piekuo ze dziobuami. Zaczon
uciykac, bo sie wystraszou richtik do porzondku, ale te dziobuy juz go uwidzieli i go obstompiyli coukom kupom. ...
Szwager
Die Geschichte der oberschlesischen Frage
Ende Juli 1918 wurde der
Verfasser von der Schweitz aus auf den Zusammenbruch Deutschlands aufmerksam gemacht. In Frankreich war man über die Vorgänge in
Deutschland und Oesterreich ganz genau unterrichtet und erwartete bereits Anfang September den Ausbruch der Revolution, die der militärischen
Macht das Rückgrat brechen sollte. Diese Nachricht bestärkte seine Absicht, in der kommenden Freiheitsstunde seinem oberschlesischen Volke
...
Th. Reginek
Aus einem Leserbrief
Sehr geehrter Herr Sczepanek,
Sie wissen nicht, wie dankbar ich Ihnen für Ihre Bücher bin. Alle Achtung.
Sie sind der erste Schriftsteller, der so über Oberschlesien schreibt. Sonst hören wir nur: „lubuskie - opolszczyzna - śląsko-dąbrowskie”...
Ruth
|
