Renata Schumann

Die vergessene Einheit

Die Zerrissenheit, in die die Bevölkerung Oberschlesiens durch die dramatischen Zeitläufe geraten ist, trägt dazu bei, dass Außenstehende ihrem Schicksal zumeist verständnislos gegenüber stehen. Aber vor allem machen die internen Spaltungen den Oberschlesiern selbst zu schaffen. Die einfache Einsicht bleibt aus - dass das Überleben der im Lande verbleibenden einheimischen Bevölkerung, mit einer durch die Jahrhunderte geprägten Identität, sich nur durch ein Zusammenfinden vollziehen kann: Aller Autochthonen, wie die zugewanderten Polen nach 1945 die Einheimischen nannten.  ...  

Bartłomiej Świderek

Decentralizacja administracji, przede wszystkim przyznanie coraz większych uprawnień regionom wydaje się być standardem w warunkach europejskich. Coraz więcej krajów skłania się ku przyznaniu poszczególnym obszarom znacznej autonomii, bądź samorządu.
Już na wstępie należałoby więc postarać się o wytyczenie różnicy pomiędzy pojęciami autonomii politycznej, a zwykłego samorządu, które należą do kategorii pojęć prawnych . Najprościej rzecz ujmując można powiedzieć, że o ile autonomia to zarówno stanowienie jak i wykonywanie prawa, to samorząd oznacza uprawnienia jedynie w zakresie wykonywanie prawa. Inny czynnik pozwalający na odróżnienie obydwu pojęć to prawne gwarancje funkcjonowania obydwu systemów: autonomia zagwarantowana jest w drodze konstytucji i tylko poprzez zmianę konstytucji może być zniesiona; samorząd jest nadawany i odwoływany w drodze zmiany ustawy. ...  

Information - Informacja

Seelsorge der nationalen Minderheit der Diözese Oppeln, Haus der Deutsch-Polnischen Zusammenarbeit in Gleiwitz und Joseph von Eichendorff Konversatorium
waren die Organisatoren des VII Schlesienseminar, das vom 23 - 28 September 2002 in Groß Stein tagte. ...  

Duszpasterstwo Mniejszości Narodowych Diecezji Opolskiej, Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej w Gliwicach i Konwersatorium im. Josepha von Eichendorffa
byli organizatorami już VII Seminarium, który odbył się w dniach 23-28 września 2002 r. w Kamieniu Sl.  ...  

Renata Schumann

Schlesien, gelebtes Europa

Die bereits traditionsträchtigen Gespräche über Schlesien gestern, heute und morgen fanden dieses Jahr zum siebten Mal wiederum in der bischöflichen Residenz im Schloss Groß Stein und unter der Schirmherrschaft des Erzbischofs Prof. Alfons Nossol statt. Sie waren unter das Motto - Schlesien als gelebtes Europa - gestellt.
Bemerkenswert war dabei die Zusammenarbeit der bisherigen kirchlichen Organisatoren, vor allem des verdienstvollen Beauftragten für die Seelsorge der Minderheiten im Oppelner Schlesien Pfarrer Wolfgang Globisch, mit dem Haus für deutsch-polnische Zusammenarbeit in Gleiwitz unter der Leitung von Direktor Thaddäus Schäpe mit seinen jungendlichen Mitarbeitern. . ...  

Ewald Stefan Pollok

W dniach 23-28 września 2002 odbyło się w Kamieniu Śl. Seminarium, w czasie którego dyskutowano na temat Śląska jako fragmentu Europy. Zaproszeni goście w bardzo ciekawych referatach przedstawili ten kawałek europejskiej ziemi.
Redakcja Silesia Superior otrzymała list uczestniczki tego spotkania, w którym czytamy: ”Miałam przyjemność być słuchaczką seminarium w Kamieniu Śląskim. To co tam zobaczyłam i usłyszałam przerosło moje wyobrażenia. Nie przypuszczałam, że dla mnie, zwykłego zjadacza chleba, może takie sympozjum mieć w sobie tyle głębi, i że mogę usłyszeć tak wiele nowych, ciekawych rzeczy na temat Śląska. Jestem Polką z Bytomia i mieszkam tu już długie lata, przez które karmiono mnie ciągle jakimiś niedomówieniami a często kłamstwami. ...  

Lech „Lele” Przychodzki

LIST OTWARTY

red. Krzysztof KARWAT, Dziennik Zachodni, Katowice
Szanowny Panie,
otrzymałem niedawno od moich śląskich Przyjaciół kserokopię tekstu Pańskiego autorstwa. Rzecz dotyczy woluminu Ewalda Stefana Polloka „Śląskie tragedie”.
Cóż, nie jestem Ślązakiem, nie unosi mnie tedy fala emocji. Przynajmniej - nie powinna. Książkę znam, czytałem ją „od deski do deski” i trudno mi zgodzić się z częścią Pańskich spostrzeżeń. ...  

Lech „Lele” Przychodzki

TRAGEDIE LUDZKIE

„...Ideologie mijają a fałsz pozostaje i utrwala się w świadomości społecznej.”
Ewald S. Pollok

Kiedy zdarza mi się brać do rąk książkę, poświęconą jakiejkolwiek mniejszości narodowej - w Polsce, Hiszpanii czy gdziekolwiek indziej - towarzyszy temu zazwyczaj lęk. Czy wiem wystarczająco dużo, by odróżnić nacjonalizm od humanizmu? Czy aby kolejny autor nie dał się ponieść emocjom, serwując Czytelnikom przefiltrowaną, pół-prawdziwą wersję historii? Czy wreszcie stać mnie na nawiązanie psychicznego kontaktu z kimś kulturowo niby bliskim a przecież bliskim nie do końca? Przynajmniej w momencie rozpoczynania lektury.
Podobnie i tym razem, choć dzięki mądrości Rodziców już lata temu posiadłem wiedzę niezbywalną: konia z rzędem temu, kto (poza regionem świętokrzyskim i łódzkim) pokaże mi w obecnych granicach III RP Polaka z krwi i kości od 6 -7 pokoleń. Nie jestem Ślązakiem - uważam się za Polaka, choć przodkowie moi i z Wiednia i z Wilna, i z Łucka przybyli do Kongresówki. ...  

Kazimierz Kutz

Osiemdziesiąt lat temu, po wielowiekowej tułaczce, Górny Śląsk wrócił w granice Polski. Bo taka była jego wola. Dziś reperkusje tego ważnego wydarzenia - w porównaniu z „cudem nad Wisłą” - jest taka sobie, wydziadowana jakaś, choć prawdziwym cudem był powrót Śląska do polski. W prawdzie wróciło tylko 29 proc. Jego terytorium, ale na nim 53 kopalnie (15 zostało po drugiej stronie), wszystkie 9 kopalni rud żelaza, 10 kopalń rud cynku i ołowiu (na 15) 5 hut żelaza (na 9) wszystkie 18 hut cynku, ołowiu i srebra. Był to niewyobrażalnie wielki majątek materialny, cywilizacyjny i społeczny: śląskie wiano dla młodego - zacofanego i rolniczego - państwa polskiego. Minęło 80 lat i zostały resztki tamtej fortuny. ...  

"Ein Geschenk des Himmels...
oder 'Acta Universitatis Wratislaviensis Nr. 2364"

„Vor 80 Jahren sind zwar nur 29 Prozent des oberschlesischen Territoriums zu Polen gekommen, „aber darauf befanden sich 53 Kohlengruben bzw. Zechen (15 blieben auf deutscher Seite), alle Eisenerzgruben, 10 (von 15) Zinkerz- und Bleigruben, 5 (von 9) Eisenhütten sowie alle 18 Zink-, Blei- und Silberhütten. Es war ein unvorstellbar großer und reicher materieller, zivilisatorischer und gesellschaftlicher Besitzstand: Die schlesische Mitgift für den jungen rückständigen polnischen Agrarstaat. Nun sind 80 Jahre vergangen, und es gibt nur noch Reste dieses ehemaligen Vermögens, Oberschlesien macht heute mit seiner großen Arbeitslosigkeit und seinen enormen gesellschaftlichen Problemen den Eindruck einer verendenden Schindmähre. Sein Verfall schreitet voran... ...  

Fundacja Pracy Kulturalnej dla Śląska „Stiftung KulturWerk Schlesien” działa od wielu lat w Würzburgu jako instytut, wydawnictwo na rzecz Śląska. Znany jest kwartalnik „Schlesischer Kulturspiegel” jak i wiele publikacji wydanych z inicjatywy tej Fundacji. Informuje o śląskim życiu kulturalnym w zakresie literatury, sztuki, muzyki historii i tradycji ludowej.
Czasopismo ich „Schlesische Kulturspiegel” czyli jak zapisano na pierwszych zawsze stronach to: - „Śląski Przegląd Kulturalny“ - „Slezske’ Kulturni’ Zrcadlo”. ...  

19. czerwca 1815 roku Fryderyk Wilhelm Hrabia von Reden założył na zamku w Buchwald Towa-rzystwo Biblijne. Krótko później zmarł ten wielki Ślązak. Jego żona Fryderyka Hrabina von Reden przejęła na życzenie męża, stanowisko Prezesa stowarzyszenia, które prowadziła dożywotnie. Wydała ona 6000 biblii, rozdając je wśród ludności śląskiej. Z bogactwa męża próbowała Hrabina von Reden przelewać fortunę dla potrzebujących opieki i pomocy

Am19. Juni 1815 gründete Friedrich Wilhelm Graf von Reden in Schloss Buchwald eine Bibel-Gesellschaft. Kurz danach starb der große Schlesier. Seine Frau Friederike Gräfin von Reden übernahm, nach Wunsch des Mannes die Führung der Gesellschaft. Sie verlegte 6000 Bibel-Bücher und verteilte sie zwischen dem Volk in Schlesien. Von dem Reichtum des Mannes versuchte Friederike von Reden etwas an Fürsorge und Hilfe zurück zu geben.. ...  

Heinrich Sporoń

Die Idee entstand nach dem Lesen der Bücher von Jacek Trznadel:
„ Die Rückkehr der erschossenen Armee“ und „Katyn, ob du aus der Asche auferstehst?“
Beide Bücher sind empfehlenswert. Es waren selbstverständlich nicht die ersten Bücher über Katyn, mit denen ich in Berührung kam. Vor über zehn Jahren lass ich von Josef Mackiewicz:
„Katyn – ungesühntes Verbrechen“, und „Verbrechen in Katyn im Licht der Dokumente“, mit dem Vorwort von Wladyslaw Anders und ein weiteres Buch von Adam Moszynski: „Die Katyn Liste – Gefangene des Kozielsk-Ostaszkow-Starobielsk Lagers, die in der Sowjetunion verschollen sind“. ...  

Pomysł zrodził się po przeczytaniu książek Jacka Trznadla
„Powrót rozstrzelanej armii - Katyń” i „Z popiołu czy wstaniesz?”
Obie godne polecenia. Nie były to naturalnie pierwsze książki o Katyniu, z którymi się zetknąłem. Kilkanaście lat temu przeczytałem Józefa Mackiewicza Katyń -ungesühtnes Verbrechen = Nie pomszczona zbrodnia i Zbrodnia Katyńska w świetle dokumentów; też w zasadniczym zarysie opracowana przez Mackiewicza, z przedmową Władysława Andersa oraz zapoznałem się z „Listą Katyńską - jeńcy obozów Kozielsk-Ostaszków-Starobielsk, zaginieni w Rosji sowieckiej”, opracowaną przez Adama Moszyńskiego. Było to w czasie, gdy w Polsce takie pozycje nie mogły się ukazywać. Jak pisze Trznadel - „Katyń był zbrodnią spowitą mgłą tajemniczości. ...  

Pfarrer Wolfgang Globisch

Erzbischof Alfons Nossol dankt
für 70 Lebens- und Priesterjahre

In diesen Wochen dankt unser Erzbischof Alfons und wir mit ihm für 70 Lebens- und Priesterjahre. Vor 25 Jahren erhielt er die Bischofsweihe; seit dieser Zeit leitet er unsere Diözese. Ich darf aus diesem Anlaß Kardinal K. Lehmann zitieren, der nach der Verleihung der Ehrendoktorwürde am 24. Januar u.a. folgendes sagte: „Erzbischof Prof. Dr. Dr. h.c. Alfons Nossol ist ein großer Brückenbauer, ein Pontifex im wahrsten Sinne des Wortes. Schon früh hat er Brücken der Verständigung und der Aussöhnung zwischen der deutschen Minderheit und der polnischen Mehrheit gebaut und damit in hervorragender Weise zu einem versöhnten und fruchtbaren Zusammenleben von Polen und Deutschen in einem vereinigten Europa beigetragen. ...  

Martin Grote

Das Pontifikalamt feierte der Kardinal Leo Scheffczyk gemeinsam mit Prälat Winfried König und einigen Könzelebranten draußen am Freialtar:

Rundherum hatten sich tausende Menschen versammelt, die inbrünstig in „Glorwüird'ge Königin", „Sankt Anna, voll der Gnade" und in weitere schlesische Kirchenlieder einstimmten, die von Burkhard Führer an der Orgel sowie von der Stadt- und Feuerwehrkapelle Sendenhorst begleitet wurden. Bergleute in ihrer Uniform versahen den Weihrauchdienst; an Frauen in schlesischen Trachten mangelte es nicht. ...  

Renata Schumann

Oberschlesien in den Werken
von August Scholtis

Es ist wohl ein einmaliges Phänomen in der Geschichte der Literatur, dass ein hochkarätiger Schriftsteller, der mit seinem Schaffen emotionell, ja, obsessiv seiner Heimat verbunden war, in dieser nach wenigen Jahrzehnten nicht mehr bekannt ist. Von August Scholtis, dem oberschlesischsten aller oberschlesischen Schriftsteller hat im heutigen Oberschlesien kaum jemand gehört.
August Scholtis hat wie kein anderer das Oberschlesien seiner Zeit, der Zeit zwischen den beiden Weltkriegen, beschrieben. Seine Schilderungen sind emotionell, ja, furios, die Reaktion eines schmerzlich Betroffenen. ...  

Ingeborg Odega

Gedichte - Wiersze

Information / Informacja

Momentaufnahmen aus einem Feier in Buchenhoh
Pamiątka z obchodów uroczystości w Żyrowej

Grafika

Helena Golda-Błahut

Pałac w Pszczynie - das Schloss in Pleß