Debata

Nasa gołdka

Nie należę do tych mych ziomków, którzy uważają, iż nasa gołdka - to znaczy: po nasymu, a to je po ślonsku - jest odrębnym językiem; nie widzę także potrzeby stwarzania odrębnego języka śląskiego. Używając polskiego języka literackiego nazywam naszą górnośląską mowę rodzimą niekiedy dialektem a zazwyczaj gwarą; mówiąc bądź pisząc po niemiecku używam pojęcia Wasserpolnisch*, gdyż jest one jako jedyne - chociaż w coraz mniejszym stopniu - uświadomić Niemcom spoza Sląska o jaki dialekt właściwie chodzi. Każde gaworzenie o oberschlesischer Dialekt**, wypływające z faktu, iż Wasserpolnisch było faktycznie poprzez długi czas określeniem tylko negatywnym, wzbudza w nich nadzieję usłyszenia języka Gerharta Hauptmanna z ...

Alfred Bartylla-Blanke

Aktuell

Spotkanie z rybnickim pisarzem odpustowym

Afisze uliczne zapraszały na spotkanie integracyjne Organizacji działających w regionie rybnickim - dawny duży powiat z Wodzisławiem Śl. przy udziale dr Jerzego Gorzelika, również prelegenta od języka shlonskigo. Frekwencja dopisała, byli szefowie i miasta i powiatu też gminy Leszczyny.
Zdziwiłech sie mocno jednak, gdy na tym afiszowym spotkaniu najważniejszą personą po? Przewodniczącym Ruchu Autonomii Śląska panem K. Kluczniokiem - jak się wydaje organizatorem spotkania - był lokalny biznesman - pisarz z z zaliczonymi kilkuset spotkaniami autorskimi (tak się przedstawił) - szef wydawnictwa „Śląskie ABC” - Marek Szołtysek. ...

Ewald Bienia

Publikacja

Śląskie refleksje nad Kissem

Wyobraźnią Augusta Kissa, w jego wybranych rzeźbach okresu Klasycyzmu niemieckiego zobaczymy starożytną selektywnie wybraną historię Egiptu, Grecji czy Rzymu, opartą na legendach, mitach i wykopaliskach.
Porównywalnie, współczesny Śląsk, w oczach współczesnych XX wieku pokazywany został „identycznie” - we własnej wyobraźni - nie w prawdzie, z historią taką trochę zamydloną, pasującą tworzącym nowe nurty ideologiczne, dla ich wygody, na ich sposób interpretowany. Selektywne pokazywanie tu prawdy o Śląsku służyły celom aktualnie zawsze utrzymujących się u władzy - prawdy selektywnej, jako karma przetrwania danego systemu. Mówiło się to, co aktualnie pasowało dalej w realizacji własnych celów.

Peter Karl Sczepanek

Dwa listy

Tekst napisany na okoliczność spotkanio WISŁA 2001, kerego fragmynty autor wykorzystoł w wystompiyniu na II Zjeździe Ślońskij Krzinki, abo Śloński Beranie we Wiśle w dniach 27 kwiytnia do 3 maja 2001 roku.
Niejprzód podziynkuja tak piyknie, jako byda jyny umioł - panu Chris Lepiarczykowi za zaproszyni nas (żony i mnie) do Wisły i za umożliwiyni przez dwa dni tukej pobytu.
Dziynkuja bywalcom „GWARKA” w Rydułtowach, kerzi przisłali mi postkarta z obchodów BARBÓRKI i podpisali sie: Roman Zimoch, także Chris Lepiarczyk, Henryk Szczyra, Lesław Janik, Jacek Ryszka, pani CILA, znaczy - Maria Lelonek i wydawca FYRCOKA cz. VI - pan Bruno Zielonka. ...

Rudolf Paciok

Historia

Verteidigung meiner gefallenen Kameraden vor Verunglimpfung

Michael Frank aus Prag publizierte am 26.August 1994, anlässlich des 50-ten Jahrestages des slowakischen Nationalaufstandes, in der Münchner „SZ“ einen Artikel darüber. Er trägt den Titel: Identitätsstiftend für den jungen Staat.
Herr Michael Frank schreibt dort unter anderem : „... um den Ruhm der Befreiung der Slowakei nicht den Slowaken selbst überlassen zu müssen, sorgten die Sowjets dafür, dass der Aufstand ... übereilt losbrach und zwangsläufig scheiterte. Effektivste Kraft waren kommunistisch dominierte  ...“

H. Sporoń

Banknoty zastępcze Śląska 1914-1924

W sierpniu 1914 roku, z chwilą wybuchu I wojny światowej, na terenie całych ówczesnych Niemiec odczuwany był dotkliwy brak pieniądza monetarnego o nominałach od ½ do 20 marek. Spowodowane to było poczynaniami państwa, starającego się zwiększyć swoje rezerwy złota, jak też reakcją ludności która pochowała złote i srebrne monety na „czarną godzinę”. Aby zaradzić powstałym trudnością władze samorządowe, a nawet większe przedsiębiorstwa szybko zdecydowały się na emisję prowizorycznego pieniądza zastępczego, o ograniczonym czasie i terenie obiegu. Nie było to w pełni legalne, ale z konieczności tolerowane przez państwo. ...

Bronisław  Wątroba

W mojih ukohanyh Uogewnikah S’loonskih suyszauo sie za modu zahynty starszyh, kerzy powiadali do swojih dzieci abo wnukoow:
uc sie dziecko uc, bo nauka to potyngi kluc.
Niy inacyj musiauo byc’ w latah uo keryh uopowiadaua tyjatralno sztuka pod tytuym „KLUC”. Napisou joom Tyjda Gajda - nasz uogewnicki pisorz, uo kerym rzeh jurz Woom kedys’ wspoomniou. Cieszooua sie uoona rozcasu u nos wielkoom popularnos’ciom niy ino przez to, rze wielu uogewczan w niyj grauo, a reszta joom wielokroc’ uogloondaua, ale skirz tego, ...

Antoni Respondek

Mój Śląsk, moja Polska, mój świat

Jestem Ślązakiem. To dla mnie tak oczywiste, jak to, że bije we mnie serce i że oddycham. Śląskość mnie boli. Ten ból, czasem bardziej realny od bólu fizycznego, jest dla mnie dowodem na to, że to coś istnieje.
Przez wiele lat moja tożsamość nie stanowiła dla mnie problemu. Wychowałem się na Śląsku wiejskim, w otoczeniu, w którym moi pobratymcy stanowili ogromną większość. Śląskość przez wiele lat była dla mnie jedynym światem, jaki znałem. Nie zmieniła tego nawet szkoła. ...

Józek Kulisz

Die Tragödie der "Wilhelm Gustloff"

Günter Grass gebürtiger Danziger, Nobelpreisträger, in seinem Buche "In Krebsgang" beschreibt die Flucht und Vertreibung sowie auch die Tragödie der Deutschen aus Ost- Wespreußen und der Stadt Danzig.
Dieses Thema war in Polen, der Tschechoslowakei aber auch in Deutschland als unantastbar anerkannt. Vom Schicksal vieler Flüchtlinge und Vertriebenen sprachen nur Rechts und Konservative Parteien, der Bund der Vertriebenen und die Landsmannschaften in Deutschland. In den Ostblockländern wurde dieses Schicksal als historische Vergeltung anerkannt und. Weitere geschichtliche Ereignisse waren als Tabu anerkannt. ...

Sebald A. Kriebus