Obrazy Alfonsa Wieczorka wiszą w wielu śląskich domach, ponieważ artysta często je darowywał swoim znajomym. Jego obrazy przywoűujâ wspomnienia lat dziecinnych, są przekazywane młodym pokoleniom w podarunku. Ciekawe jest to, że jeżeli w domu wisi "Wieczorek" wszyscy domownicy bardzo się do niego przywiązują i nikt tych akwarelek nie ściąga ze ściany (nawet młode pokolenie).

Alfons Wieczorek przekazując swego czasu piękny zimowy pejzaż dołączył taki krótkikomentarz:

U nas jest piękna zima, na ziemi leży wysoki biały śnieg, jest mroźno i świeci słoşce
- to jest istny cud Boży. Na taki właśnie świat nauczyű mnie Bóg spoglądaĺ
- i taki nauczył mnie malowaĺ.

Prosto, zwyczajnie i dlatego pięknie, tak jak proste i zwyczajne i piękna są akwarelki Alfonsa Wieczorka."

Śląskie okruchy

Historia

Śląsk, kraina położona w dorzeczu górnej i środkowej Odry przechodziła w ciągu stuleci

różne koleje losu, kilkakrotnie zmieniając przynależność państwową.

Do XIV w. Śląsk był jedną z głównych dzielnic państwa Piastów.W wiekach :XIV-XVI stanowił część Królestwa Czeskiego. Od 1526 był prowincją monarchii Habsburgów austriackich, a po wojnach śląskich (1740-42 i 1744-45) stał się prowincją pruską, wchodząc następnie w skład cesarstwa i Rzeszy niemieckiej. Po roku 1922 część Górnego Śląska znalazła się w obrębie Polski a po drugiej wojnie cały Sląsk.

 Oberschlesien ist nicht irgendein Winkel am Rande der Geschichte.
Unsere eigene Not hat uns anders gelehrt. Mitte zu sein ist niemals leicht .
Aber es mag das oberschlesische Selbstbewußtsein stärken .
Richard Pawelitzki

Ślązacy

Zmienne dzieje ziemi Śląskiej, naturalne jej bogactwa, piękno urozmaiconej przyrody - to wszystko przyczyniło się do wytworzenia specyficznych sposobów zachowania się ludzi, którzy tę ziemię zamieszkali.

Narodowości te musiały dojść do porozumienia, często kosztem różnych kompromisów i wyrzeczeń. Ślązacy przez całe stulecia władali dwoma językami. Zdarzały się i tragiczne w skutkach konflikty (bez nich niestety nie ma życia ludzkiego).

Niemniej międzynarodowa orientacja Śląska, tworząca na tej ziemi krainę od wieków bogatą, pokazuje dzisiejszej Europie jak można spokojnie i powoli tą ludnością budować lepsze jutro.

Jako przykład współpracy niech posłuży umowa o partnerstwie i współpracy między Biskupstwem

w Essen i Arcybiskupstwem katowickim. Umowę podpisali: Biskup Hubert Luthe i Arcybiskup Damian Zimoń.

W przedmowie powiedziano:

Szczególny napływ ludzi nastąpił w okresie szybkiego rozwoju przemysłu, w okresie powstawania pierwszych kopalnii, czyli przed 250 laty.

Konieczność câgłej obrony rodzimej kultury przed naporem ludzi z zewnątrz, wytworzyła w genach Ślązaków "ciała odpornościowe". One to spowodowały, że ludzie tej DOMOWINY są twardzi, odporni na Przeciwności, nie lubiący ujawniać uczuć, są małomowni; ale bardzo religijni i kochający życie rodzinne.

Dużym dramatem Ślązaków jest fakt, iż wielu ludzi z zewnatrz nie potrafi zrozumieć skomplikowanej sytuacji tej ziemi, sytuacji kształtowanej setki lat. Słyszy się niekiedy bardzo krzywdzące sądy.

Mimo wielu przeciwności Śląsk zawsze na nowo zakwitał,tak jak to czytamy w wierszu Józefa von Eichendorff:

"wo er neuen Bluetenkleid,
zu Gottes Lob wird rauschen"

Kościół i Rodzina

A praca?...Do dzisiaj rodowitego Ślązaka poznać po tym, że potrafi pracowa rzetelnie i to obojętnie gdzie go losy by nie rzuciły . "Szczęść Boże" czyli "Glueck Auf" to obowiązujące pozdrowienie wszystkich Śląskich górników. Pozdrowienie to zwyciężyło nawet nazistowskie pozdrowienie, któremu górnicy nigdy się nie poddali.

Przy okazji warto wspomnieć, że tak jak przed wiekami tak i dzisiaj wszyscy górnicy przed zjazdem pod ziemię zbierają się w cechowni przed ołtarzem św Barbary i odmawiają krótki pacierz. Swięta Barbara jest szczególnie czczona na Sląsku podobnie jak św. Jadwiga, patronka Sląska. Jadwiga urodzona w. 1179, zmarła 1243, była córką Bertolda hr. Diessen-Andechs, tytularnego księcia Meranu i margrabiego Istrii oraz Agnes rodu Wettinów. Była żoną piastowskiego księcia Henryka I Brodatego. Kanonizowana w 1267, do dzisiaj uchodzi za symbol pojednania między narodami.

Eichendorff

Niepojęte piękno Sląska od wieków ukazywane było przez wielu artystów - poetów, pisarzy, muzyków, malarzy, pieśniarzy.Wielu z nich osiągnęło światową sławę jak na przykład Gerhart Hauptmann, który otrzymał literacką nagrodę Nobla, czy romantyczny poeta Józef von Eichendorff.

 

Schläft ein Lied in allen Dingen, die da träumen fort und fort, und die Welt hebt an zu singen, triffst du nur das Zauberwort.  Joseph von Eichendorff

Drzemie pieśń we wszystkich rzeczach, Które marzą wciąż i wciżą, I świat śpiewać rozpoczyna, Kiedy znajdziesz słowo klucz.  tłum: Renata Schumann

JOSEPH VON EICHENDORFF "Wielki niemiecki poeta, urodzony pod Raciborzem, wśród śląskich lasów, który w swej poezji wyczarowywuje wspaniały romantyczny krajobraz, śpiewa o borach i polanach leśnych, o starych zamczyskach skąpanych w blaskach księżyca, o sennych źródłach, czy dźwięku pocztyliona." Tak pisał o poecie Marian Szyrocki w "Dziejach literatur europejskich".

Joseph von Eichendorff może być uznany symbolem śląskiej domowiny - niemiecki poeta, arystokrata darzący sympatią lud śląski i lubiący jego folklor, zakochany w miejscowym krajobrazie.

Urodził się 10 marca 1788r. w barokowym pałacu w Łubowicach (koło Raciborza).Poeta bardzo dowcipnie opisał dzień swoich narodzin i ten krótki obrazek jest kapitalnym przykładem na to, jak wyglądało życie dworu arystokratycznego na Górnym Śląsku. Arystokracja tej ziemi różniła się od innej przede wszystkim tym, iż życie pałacu i prostego ludu było sobie bardzo bliskie.

Do szkoły średniej Eichendorff chodził we Wrocławiu. Tam sobie umiłował sztukę teatralną i muzykę Mozarta. Potem były liczne podróże z bratem po Europie oraz studia prawnicze na niemieckich uniwersytetach.

Niestety rodzina Eichendorffów utraciła majątek (w latach 1823-1831). Joseph zaczyna wieść monotonne życie pruskiego urzędnika, często zmieniając miejsce zamieszkania i stanowiska.

Eichendorff jest niemieckim poetą romantycznym, ale jego twórczość ma związki z ludem śląskim i tego nie można rozdzielać, tak jak nie wolno twórczości największego polskiego poety romantycznego Adama Mickiewicza pozbawiać elementów litewskich.

Na uporządkowanym starym cmentarzu w Łubowicach odsłonięty został granitowy pomnik z wykutym epitafium w języku niemieckim, polskim i angielskim:

Moim losem była śmierć pod śląskim niebem
oraz łoże w zacnej śląskiej ziemi
Co śniłem i zamierzałem, wiązało mnie zHeimatem
Lecz mnie prowadził bój do łubowickiego snu
Cierpieniem i bólem było co utraciłem i zyskałem
Jeśli tędy przechodzisz odmów modlitwę,
aby utrata przemieniła się w błogosławieństwo``

To właśnie jest Górny Śląsk by
Odnaleźć piękno w codzienności.
Utrwalić przemijający czas.
Oddać za pomocą materii lub słowa coś co niepojęte.
Dostrzec pieśń we wszystkich rzeczach.
Udowodnić, że piękno istnieje, że kształtem jest miłość...

Spostrzeżenia końcowe

Przedstawione tu spostrzeżenia proszę potraktować jedynie jako ZASYGNALIZOWANIE głębokich PROBLEMÓW, przed którymi stoją rdzenni mieszkańcy Śląska. Brak dla nich zrozumienia wydaje się być powszechny.

Dlatego wszystkich, którzy chociaż trochę zainteresowali się problemem odsyłam do przebogatej literatury mówiącej o Śląsku napisanej po polsku i po niemiecku, jak również zapraszam do dyskusji ze Slązakami.