Idea autonomii

Częścią dzisiejszego województwa śląskiego jest obszar, który w okresie międzywojennym stanowił w ramach Polski autonomiczne województwo o tej samej nazwie. Inna część naszego terenu stanowiła zaś w okresie międzywojennym Prowincję Górnośląską, cieszącą się pewną autonomią w ramach niemieckiego kraju Prus, choć miała nawet aspiracje bycia samodzielnym landem ówczesnej Republiki Weimarskiej.

Czasy to nieodległe i jeszcze znane z autopsji wśród starszych mieszkańców naszego regionu. Trudno się więc dziwić, że idea autonomii na tym terenie jest obecna i cieszy się pewną, choć ograniczoną, popularnością. Przeciwnicy tej idei skłonni są postrzegać ja w kategorii politycznego awanturnictwa, jednak nie mają podstawy podważać jej historycznej racji bytu. Co najwyżej mogą podkreślać jej nierealność i nieżyciowość w obecnej sytuacji naszego kraju, przy zupełnie innym układzie granic państwowych.

Jednak dzisiaj członkowie Ruchu Autonomii Śląska, którzy niejako statutowo działają na rzecz realizacji tej idei, otrzymują znaczący impuls do intensyfikacji tych poczynań. W dobie łączącej się Europy, gdy znaczenie granic państwowych powoli zanika, tym cenniejsze staje się to co integruje społeczność lokalną. Wyraźnie rysuje się więc obecnie wzrost znaczenia regionów, za czym idzie większy zakres władzy, uprawnień, czyli samorządności na poziomie lokalnym. Jest to kierunek zaakceptowany przez Unię Europejską która świadoma jest tego, że służy to niejako automatycznie upowszechnianiu idei społeczeństwa obywatelskiego w którym państwo staje się „rzeczpospolitą”.

Tak też obecnie widzi to RAŚ, odchodząc od tego iż jakiś zakres autonomii należy się wyłącznie naszemu regionowi. Sprawa ta jest już czymś znacznie szerszym. Ta idea powinna służyć całej Polsce, tak aby zakres władzy samorządowej we wszystkich województwach był stopniowo coraz większy. Regiony powinny więc dążyć do tego aby państwo (władza zwierzchnia) oddawało im powoli coraz większy zakres swych prerogatyw. Powinny też pieczołowicie pielęgnować swoją samorządność. Idea autonomii może więc być dla naszego kraju tym „światłem ze Śląska” które w całej Polsce pobudzi Obywateli do działań na szczeblu lokalnym. Zainspiruje do włączania się w sprawy ich „małych ojczyzn”, do budowania taką właśnie drogą silnego i dostatniego państwa niejako u jego podstaw. Popierajmy to gorąco w takim właśnie znaczeniu, bo dobrze to będzie służyć Polsce. Obywatel który ma świadomość swej wagi i roli, choćby na najniższym szczeblu lokalnym, zawsze będzie tym samym czuł swą łączność z państwem na wyższym poziomie, zwłaszcza jeśli władza państwowa w swych poczynaniach będzie kierować się zasadą pomocniczości, służąc budowaniu i propagowaniu demokracji obywatelskiej.

Bronisław Wątroba