RAS w sprawie napisu oraz emblematów 
na pomniku w Szczedrzyk

Przy okazji incydentu związanego z inskrypcją na pomniku poległych w miejscowości Szczedrzyk wróciła sprawa napisów oraz emblematów umieszczanych na podobnych monumentach w zachodniej części Górnego Śląska. Przedstawiciele władz, nawiązując do dawnych ustaleń, zażądali wyegzekwowania nakazu usunięcia symboli krzyża żelaznego oraz charakterystycznego hełmu, używanego przez niemiecką armię (tzw. Stahlhelm), jako “kojarzących się z epoką nazizmu”.

Ruch Autonomii Śląska pragnie przypomnieć, że wymienione symbole sięgają swą genezą czasów znacznie wcześniejszych niż okres rządów narodowych socjalistów. Krzyż żelazny to tradycyjne pruskie odznaczenie wojskowe, ustanowione w 1813 roku we Wrocławiu i zaprojektowane przez jednego z najwybitniejszych europejskich artystów pierwszej połowy XIX w. - Karla Friedricha Schinkla. Pierwsze egzemplarze wykonane zostały w hucie w Gliwicach. Przez sto kilkadziesiąt lat odznaczeniem tym wyróżniono tysiące Górnoślązaków, bynajmniej nie za wierność jakiejkolwiek ideologii, lecz za znoszenie trudów wojskowej służby. Faktem jest, że, podobnie jak w Polsce, dawne emblematy wykorzystywane były w Niemczech w okresie totalitaryzmu, co nie czyni z nich jednak symboli rządów totalitarnych. Administracyjne eliminowanie ich z przestrzeni publicznej w związku ze skojarzeniami opartymi na fragmentarycznej wiedzy historycznej jest niedopuszczalną manipulacją i może zostać odczytane jako przejaw kolonialnej mentalności.

Sprzeciw budzi także postulat usunięcia z pomników inskrypcji określających Ślązaków, poległych podczas służby w niemieckiej armii, mianem bohaterów. Bohaterstwo na wojnie jest sprawą indywidualną, niezależną od barwy munduru. Dlatego uważamy, że mieszkańcy górnośląskich miejscowości - podobnie jak mieszkańcy wszystkich innych regionów państwa polskiego - mają prawo wspominać swych ziomków w tej właśnie formule, co nie oznacza gloryfikacji rządów nazistowskich. Stoimy na stanowisku, iż narzucanie Górnoślązakom szeregu zakazów związanych z upamiętnianiem przeszłości tej ziemi jest sprzeczne z zasadą równego traktowania obywateli Rzeczypospolitej, bez względu na ich narodową przynależność.

Jerzy Gorzelik
Kierownik Biura Prasowego Ruchu

( przejęte ze stron www.RASlaska.org )