[ECHO ŚLONSKA] [ŚLONSKE FORUM] [ŚLONSK] [RUCH AUTONOMII ŚLĄSKA] |
|
3_01/2002 |
||||||
| ||
« nazot do rubriki Miniatury | ||
|
Dorostanie przeczystyh muodziyn’coow W mojih ukohanyh Uogewnikah S’loonskih wiymy wszyscy uo tym, co rzyc’ idzie dlo duha i dlo ciaua, i rze rzycie dlo ciaua przeciwne je naturze rzycio dlo duha. I tak po prowdzie soom to dwa nojwarzniejsze wynzuy rezoonansowe, miyndzy kerymi idzie naszpanowac’jak w szpanerah ta nasza gardinowo materio rzycio i emocjoow, abo w keryh idzie rozedrgac’ spokooj duha prawie korzdego i hyba w korzdym czasie. Bo tako je ludzko natura. Niykerzy miarkujom to dopiyro jak rozyn’dzie sie duh z ciauym kogos’ mu nojblirzszego. Wtynczos, jak te wydarzynie i us’wiadoomioono strata niym potrzon’s’nie, tak jak kiepskego elektrykorza sztrom, jego zawodowy hlebodawca, rzywiciel ciaua i niywidoczne sakrum . Kere jest, hoc’ go niy widac’. Jedna i drugo metoda rzycio mo swojih zwolynnikoow, ale dziepiyro nojczyn’s’ciyj smyntorz zbiyro ih dokupy. Metody te majom niy ino zwolynnikoow, ale i propagatoroow. Mocno mi zapaduy w pamiyn’c’ suowa z uostatniego telewizyjnego wywiadu z Witoldym Szalonkym, kery jak w testamyncie przykozou nom i przekazou warznos’c’ i syns rzycio dlo duha. Bardzo starou sie nom to wytuplikowac’, przekozac’ i tak mocno to akcyntowou, hoc’by cuu rze jest to jurz uostatnio publiczno sposobnos’c’, coby to zrobic’. Rze jest, istnieje TO, czego niy widac’ i niy idzie pomacac’ palcami Tomaszowyj niywiernos’ci. Rze warzniejsze jest BYC’ nirz mieć’. I morze dobrze by boouo coby Uon sie znod przy nos, na tyj swojyj wiecznyj warcie, bo mieli by my niy ino dobrego wahtyrza tyj mondros’ci, ale tyrz miejsce kaj szuo by poczuc’ to, czego czynsto niy widzymy ludzkym, cielesnym wzrokym i uo tym s’NIYM pogoodac’. Morze Ponbooczek sprawi rze spocznie Uon przy naszyh. Bo ino przy takih rezonatorah jak Uon idzie samymu tyrz zaczon’c’ drzec’, dyrgotac’ i brzmiec’ na tyj samyj fali, jak puduo rezoonasowe Sztradiwarijusa. Czuc’ i uonczyc’ sie na tyj samyj czynstotliwos’ci. Widziec’ to samo i czuc’ tak samo. My S’loonzoki momy przeca ta zdolnos’c’rezoonansowo, feler gynetyczny jak hcom inksi, abo etniczny - jak by pedziaua prof. Simonides. Ale czy ino taki jest tego powood? A morze to niy je jedyny etniczny feler? Jo mys’la rze som tyrz inksze. Uo jednym s’nih hca dzisioj z Wami pogoodac’ ( porzoondzic’). Je niym umiejyntnos’c’ patrzynio i goodanio „przez kwiotek”. Tukej powrooca do „Angelusa” na rzyczynie wielu, kerzy mie uo to prosiyli. Bo w tym filmie jak w rzadeuku mogymy sie przejrzec’ i uoboczyc’ nasze gymby z TAMTYJ strony. A je to morzliwe dziynki tymu, rze Lech Majewski je tym KOLEJNYM rezoonatorym, kerymu Ponbooczkowy dar pozwolo to nom pokazowac’ i byc’ Mu dloo nos takym rzadoukym. Je Uon mistrzym w patrzyniu i goodaniu „przez kwiotek”, a w dodatku robi to na naszyj „radiopiekarowyj” fali. Jurz w beraniu uo „Porze w keryj sie dobrze uorze”, uopedziou rzeh Wom w skroocie uo tyj jego grajfce w prowadzyniu uosprowki na poru sztokah, do keryh idzie się dostac’ jak sie mo wuas’ciwy szperhok, inkszy do pywnicy, inkszy do haz’la, jeszcze inkszy na goora, a coukym inkszy do hlywika. W tyj uostatniyj hlywikowyj warstwie pokazuje nos jak s’win’skih uorzyrokoow i uostudnikoow, kerzy som alegoriom dlo niykeryh i ih zahowanio. Mys’loom uoni ino uo jednym i jedo ino robiom przy korzdyj sposobnos’ci. Na tyn sztok szperhok mo korzdy i korzdy dojrzy co sie na niym dzieje. Nawet niys’loonzok. Ale niy moog to być’ i niy je to jedyny sztok w Jego artystycznyj konstrukcji „Angelusa”. Warzniejszom warstwom, w keryj pokazuje nom zadanie na nojblirzszy szac, uo kerym pamiyntali stary, a my zapominoomy - to potrzeba tworzynio instytucjoow i klimatu dlo dorostanio przeczystyh muodziyn’coow. A tyla ih jeszcze niydowno kole nos boouo, hoc’ niykerzi s’nih jurz downo zdonrzyli sie zestarzec’, abo nawet uod nos uodyn’s’. Jak hoc’by Wicynt Wloczka, kery miou dane i zadane niy wzioon’c’ krople alkoholu do gymby pod rzodnom postaciom. Uon, nasz „Angelus” w tyj materji, bou przeca zwykuym hajerym, tyla rze przeznaczonym dlo barzyj uodpowiedzialnyj roboty nirz uoni sami. Dbou i zajmowou sie sprzyntym dlo ratownikoow i tym sposobym bou ih Aniouym Stroorzym. Bo dbou uo ih bezpieczyn’stwo. Ih uohrooniou. Dbou tyrz uo s’wiynto Barbara, coby zawdy boua ukwiecono i dlo nih naszykowano na wspoolne rzykanie. A Uona, jak mauo fto, umiaua te wszystke drgania goorniczyh serc wyciszac’. A na koniec modlitwy zawsze uodpedziec’: Szczyn’s’ Borze - z roomy swojego uobrozu. Bouy tyrz u nos „angelusowe” maurzyn’stwa, take jak jego, abo jego brata Wiktora. Teroski na ta s’wiyntos’c’ rodziny i wyhowanie w rodzinie zwroociou nom uostatnio uwaga S’wiynty Uojciec beatyfikacjom wuoskiyj poory. Mys’la, co my mieli wielke szczyn’s’cie rzyc’ miyndzy niymi i przy nih wyrostac’. Dbauy tyrz uo to rostomajte stowarzyszynia, instytucje i wielcy ludzie, goroonce propagatory nauki godnego rzycio i twoorcy klimatu zbawiynnego dlo dorostanio przeczystyh muodzianoow i paniyn. Ale przedewszystkym bou to wynik dziauanio prostyh s’loonzokoow, kerzy znali swoja „angelusowo” misjo. Dzisioj sie zastanowiom co nojbarzyj sie do tego przyczyniauo? Co poza rodzinom i kos’ciouym ih tak uksztautowauo? Uo ksiyndzu Ficku i Jego dziele pamiyntomy i cieszymy sie, rze w naszyh czasah kultywuje i propaguje je dali - teroski jurz nowymi metodami, farorz z Kamysznicy i wielu inkszyh. Czy take struktury wyhowawcze jak skauting, a potym i harcerstwo majom dali s’wiyrze soki kere downiyj tak obficie czerpali uogewnicke muodziany take jak braciki Wloczki? Czy Alojzijany uostauy jurz ino w nazwie bytomskiyj ulicy? Jak hcymy mieć’ kole siebie przeczystyh muodziyn’coow, kerzy bydom hcieli dobrowolnie wzion’c’ na siebie niszczonce ludzkos’c’ szlagi zua i rostomajtyj zarazy, to niy starczy yno ih kompac’ co sobota jak downiyj w cingowanyh waniynkah, znoszonyh po to do doom z goory. To je przeca rzecz mniyj warzno, bo cielesno. Muszymy im myc’ co dnia ih duhowos’c’, coby byli gotowi na nojwyrzszo uofiara. I to robi i pokazuje „przez kwiotek” Lech Majewski w drugiyj warstwie filmu. Pokazuje tyrz w niyj, co ci, kerzy tym koompaniym i uobmywaniym duhowos’ci przeczystyh muodzianoow sie zajmujom, sami som pod szczegoolnom ohroonom, bo niy straszny Im bou ani Adolf, ani Stalin, przerzyli Bieruta i Gomouy i autor hciouby swojom sugestiom spowodowac’ coby my sami sie dopowiedzieli, irze w naszyh czasah niystraszno bouaby dlo nih koomuna i styropian. Bo misja kero majom wzglyndym przeczystyh muodziyn’coow, ih samyh uohranio pancyrzym koncyntracji na dziele. Uo nastympnyh sztokah i warstwah niy byda jurz goodou. Niykere woontki shodzom do warstwy pywnicy. A do niyj ino niukerzi majom szperhok. To tyrz je poziom podziymio i shroonoow, a za poruszanie sie w tyj warstwie to przeca idzie siedziec’! Na koniec suowa Immanuela Kanta: „Rzeczom zmysoow jest uogloondac’, rzeczom intelektu mys’lec’„. Antoni Respondek |
| |
|
[ AKTUELL ] [ POLITIK ]
[ EKO-NOMIA ] [ KULTUR ]
[ HISTORIA ] [ Z ARCHIWUM ]
[ PUBLIKACJE ] [ MINIATURY ]
[ VITA ]
|