SPIS TREŚCI - INHALTSANGABEN 

  PDF-FORMAT 

Podczas uroczystości odpustowej dnia 28.07.2002 roku w Tyskim kościele pw. św. Krzysztofa, patrona kierowców, podróżnych, jak również Miasta Tychy odbyła się dodatkowa przyjemna, cokolwiek w skromniejszej szacie, ceremonia.

Po mszy św., przed przystąpieniem do poświęcenia zebranych pojazdów samochodowych wokół Metropolity Śląskiego księdza arcybiskupa Damiana Zimonia zebrała się grupa Miłośników Ziemi Pszczyńskiej e.V. wręczając czcigodnemu duszpasterzowi honorowy medalion „Mater Silesia”.

Ufundowany przez to stowarzyszenie medalion z brązu, na awersie z powyższym napisem wraz z płaskorzeźbą obrazującą walczącą „Amazonkę na koniu” broniącą się przed rzucającą się panterą. Jest to motyw rzeźby słynnego artysty, urodzonego przed dwustu laty, Augusta Kissa (1802 - 1865) właśnie z okolic tej dzielnicy, z Paprocan.

Rzeźbiarz spędził pierwsze 20 młodzieńczych lat w ziemi pleskiej, pszczyńskiej, w Paprocanach, Pszczynie, Mikołowie i Gliwicach gdzie zetknął się ze swoim rzemiosłem, artysty odlewnika w Królewskiej Odlewni w Gliwicach.

„Amazonka na koniu”, najsłynniejsze dzieło Augusta Kissa, zaczerpnięte z mitologii antycznej przedstawia walkę człowieka o przetrwanie , w walce z przeciwnościami. Symbol walki człowieka o przetrwanie - jaki zaproponowało Stowarzyszenie Miłośników Domowiny Plessii e. V., idealnie zarazem odzwierciedla dążenia czcigodnego duszpasterza, Metropolity Śląskiego, ks. abp dr Damiana Zimonia.

Pamiętamy wszyscy, gdzie 20 lat temu mocno nadszarpnięta godność człowieka pracującego w naszych kopalniach i fabrykach została wytknięta ówczesnym władzom na spotkaniach naszego duszpasterza w czasie organizowanych strajków. Walka o godność człowieka, niczym dążenia, kiedyś tyskiego błogosławionego na ołtarze ks. dr Emila Szramka, współcześnie walczył o tę samą godność ksiądz arcybiskup, co my, nasze stowarzyszenie również symbolicznie przedstawiamy na medalionie w motywie „Amazonki” Augusta Kissa.

Rewers tego medalionu o średnicy 7 cm, z napisem u dołu „Ziemia Pszczyńska”, zaś u góry „Zasłużonym dla Ziemi Pszczyńskiej”, z wygrawerowanym imieniem: „ks., abp Damian Zimoń”. Wokół napisów symbolika identyfikująca tę ziemię, z elementem szybu kopalnianego, młotków górniczych i głowy żubra z lasów Jankowickich, rezerwatu w Plessii, wraz z przyozdobieniami gałązek dębowych i kłosów zboża.

Oto dowód podziękowania za troski najwyższego duchownego nad mieszkańcami nie tylko Ziemi Pszczyńskiej, okazywanie serca i wspierającego słowami otuchy w chwilach ciężkich, i za to jesteśmy dostojnemu gościowi w tym dniu, a zarazem gospodarzowi metropolii śląskiej wdzięczni.

Medalion odlano w brązie w Odlewni Artystycznej w Gliwicach, gdzie równe 180 lat temu nasz, z Paprocan artysta August Kiss czynił pierwsze kroki do jego sławy. Model w gipsie wykonał współczesny rzeźbiarz, też z Paprocan August Dyrda, z wieloma pracami rzeźbiarskimi afiszujący się, nie tylko w Tychach.

Medalion zaprojektowali: Karl Schikorski i Peter Karl Sczepanek z Augustem Dyrdą.

A zobaczyć go możemy w internecie pod adresem: www.August-Kiss.de pod rozdziałem: Amazone/Kiss. Przy tej okazji czytelnik ma możliwość zobaczenie następnej pracy A. Dyrdy - model „Fryderyka von Reden”, twórcy bazy przemysłowej na Śląsku z XVIII - XIX wieku - na wzór rzeźbiarza Theodora Kalide z Chorzowa, artysty za czasów A. Kissa.

Odsłonięcie tego pomnika odbędzie się 6. września br. w Chorzowie, zapraszamy zainteresowanych, (internet: www.Slonsk.com). Tak zazębiamy tradycję tej ziemi, „tej Ziemi, soli czarnej” - jak się wyraził arcybiskup ks. Damian Zimoń na okolicznościowym kazaniu w Tychach -- tak ważnego czynnika kontynuacji kulturalnej tego regionu. Wraz z medalionem przekazaliśmy broszurkę „Plessia domownina” z uwzględnieniem działalności tyskiego malarza Alfonsa Wieczorka, wyróżnionego w 1996 w zakresie kultury przez miejscowy Urząd Miasta.

Prezentowany herb Domowiny Plessia - z tradycji, kultury i historii tej ziemi stanowi podstawę do przedstawiania zasłużonych dla ziemi Plessii-Domowiny - z pokazaniem fotografii tych osób w środku herbu, jak to uwidoczniono na przykładzie Alfonsa Wieczorka w tej broszurce.

W ten sposób dumnie przedstawiliśmy ks. abp Damianowi Zimoniowi, kiedyś przed 40-tu laty naszemu wikaremu, pierwszego kościoła pw. św. Marii Magdaleny w Tychach, naszą wspólną domowinę tyską, i tę małą ojczyznę dla wielu do nas przybyłych - w medalionie zasłużonych dla tej ziemi.

PS.
Awers i rewers medalionu przedstawiam w internecie - proszę linkować:

Die Amazone-Gedenk-Medaille für Erzbischof

Am 28. Juli 2002 während der Ablassfeierlichkeiten der hl. Christophoruskirche in Tichau O/S fand zu Ehren des Schlesischen Metropoliten Erzbischofs Dr. Damian Zimoń, der an diesem Tage in der Stadt verweilte, eine besondere, zusätzliche, und bescheidene Begegnung statt.

St. Christophorus ist bekanntlich Schutzpatron aller Kraftfahrer, Reisenden und besonders in der Stadt Tichau in Oberschlesien.

Nach der hl. Messe, die Erzbischof Zimoń feierlich zelebrierte, umgab den hohen Seelenhirten eine Freundschaftsgruppe von Bürgern aus dem Plesser Land und überreichte ihm eine Ehrenmedaille „Mater Silesia“, welche der Erzbischof aus Kattowitz erfreut in Empfang nahm.

Die aus Bronze gegossene Gedenkmedaille hat einen Durchschnitt von 6,5 cm und weist auf einer Seite das Bildnis einer Amazone auf dem Pferde im Kampf mit einem Panther, sowie die Worte „Mater Silesia“ auf. Dieses Bildnis entstammt aus Entwurf des großen, oberschlesischen Bildhauers August Kiss (1802 - 1865) der vor rund 200 Jahren in Tichau-Paprozan das Licht der Welt erblickte, und hier in Tichau, Pless, Nikolai und Gleiwitz die ersten 20 Jahre seines Lebens verbrachte, und 25 Jahre später seine berühmte Statue „Amazone im Kampf mit einem Panther“ geschaffen hatte. Das Motiv für dieses Werk hatte August Kiss der Antiken Mythologie entnommen und stellt den immerwährenden Kampf des Menschen um das Überleben dar.

Auf der anderen Seite dieser Medaille sind die Worte: „Für Verdienste um das Plesser Land“ sowie den eingravierten Namen des Ausgezeichneten „Erzbischof Damian Zimon“ zu sehen. Außerdem sind hier noch Wahrzeichen Oberschlesiens, wie ein Kohlenförderturm, zwei Berghammer, Eichenblätter, der Kopf eines Wisents aus den Plesser Wäldern - Jankowitz, sowie Kornähren und ganz unten die polnische Identifikation „Ziemia Pszczynska“ (Die Plesser Erde) angebracht worden.

Hier muss nun hervorgehoben werden, dass Erzbischof Damian Zimoń vor rund 40 Jahren seine geistliche Laufbahn in der Maria-Magdalene Kirche zu Tichau als Kaplan angefangen hatte, und als Oberschlesier jeder Zeit fest und treu auch in den schwersten Zeiten immer sich zu seiner Domowina bekannt hat. Die oberschlesischen Arbeiter und Bauern gedenken heute noch der schweren Zeiten, vor über 20 Jahren, als die polnischen Machthaber, die die Menschenwürde missachtend, in ihrem Lande den Kriegszustand ausgerufen hatten.

In den unruhigen Zeiten war es Erzbischof Damian Zimoń, der in oberschlesischen Gruben und Hüttenwerken sich zu den streikenden Arbeitern begab, ihnen Zuversicht, Mut und Hoffnung zusprach, und den geistlichen Beistand leistete. Die überreichte Gedenkmünze stellt gleichzeitig ein Zeichen der Dankbarkeit für den unerschrockenen Seelenhirten dar, der in den schweren Zeiten Gottes Wort zur Taten verwandelt hat. Hier möchte ich gleichzeitig bemerken, dass Erzbischof Damian Zimoń weiterhin regen Anteil an dem schweren Schicksal Tausender von Arbeitslosen im oberschlesischen Industriegebiet nimmt, und die polnischen Behörden unaufhörlich zur Besserung ihrer wirtschaftlichen Lage aufruft. Es waren auch die ähnlichen Bemühungen vor 80 Jahren, als der nun Seliggesprochene Priester Dr. Emil Szramek, die Lage der Oberschlesier in acht nahm.

Es ist schon eine Tradition in Oberschlesien, die Kultur und Menschenwürde weiter zu unterstützen, und dass unsere Priester weiter führen. Das Bild davon haben wir, die Plesser Landfreunde, in dem Wahrzeichen von Augus Kiss - mit der Amazone im Kampf, um zu überleben, jetzt in der Medaille dargestellt haben.

Die Walküre, Amazone-Gedenkmünze wurde in Gleiwitz in der selben Gießerei hergestellt, in welcher vor 180 Jahren der Paprozaner Bildhauer August Kiss seine künstlerische Laufbahn angefangen hatte. Das Projekt dieser Medaille wurde von Karl Schikorski und Peter Karl Sczepanek und mit der Hilfe von August Dyrda entworfen. Die Gipsform wurde von August Dyrda, einem in Tichau lebenden bekannten Bildhauer hergestellt.

Die Medaille in ihrer vollen Pracht ist auch im Internet: www.August-Kiss.de unter dem Kapitel Kiss/Amazone zu sehen.

Bei dieser Gelegenheit kann man auch ein anderes Werk von August Dyrda betrachten, und zwar das Denkmal Friedrich von Reden nach dem Königshüttener Bildhauer Theodor Kalide. Friedrich Wilhelm Graf von Reden kam im Auftrag Friedrichs des Großen nach Oberschlesien, um hier zur Wende des 18. und 19. Jahrhunderts den Grundstein für die oberschlesische Wirtschaft zu legen. Die feierliche Denkmalenthüllung findet am 6. September 2002 in Königshütte O/S (Chorzow) an dem Hutnikow-Platz um 14 Uhr statt, dazu wir alle Personen, die am Schicksal Oberschlesiens Anteil nehmen, herzlich einladen.

Gleichzeitig möchte ich auch hervorheben, dass vor einiger Zeit eine Broschüre unter dem Titel „Plessia Domowina“ (Plesser Heimat) erschienen ist, die dem bekannten oberschlesischen Kunstmaler Alfons Wieczorek (1916 - 1996) gewidmet ist. Diese Broschüre enthält nicht nur eine kurze Biographie des Kunstmalers, sondern auch viele Bilder und Zeichnungen oberschlesischer Heimaterde aus der I. Hälfte des 20. Jahrhunderts, Diese Broschüre wurde dem Erzbischof Damian Zimoń mit der Amazone-Medaille gleichzeitig überreicht.