INTEGRACJA EUROPY A REGIONALIZACJA
Europejska integracja i postępująca globalizacja zmieniają społeczno-polityczne oblicze Europy.
Konsekwencją tych przemian jest stopniowa zatrata historycznie ukształtowanego bogactwa specyfik europejskich regionów. Wymiar zaniku
lokalnych różnic nieustannie rośnie, czemu sprzyja daleko idące ujednolicanie zasadniczych uwarunkowań ekonomicznych. Wielkoobszarowej
homogenizacji sprzyja także “amerykanizacja” kultury, słabe wsparcie udzielane europejskim tradycjom i brak ruchu odnowy na
rzecz zachowania regionalnej różnorodnoci. Wszechobecny proces koncentracji łatwo śledzić choćby w sektorze operujących dziś
globalnie mediów. Oferowana przez nie mieszanka światowych “news” i “events” nie propaguje lokalnie występujących
różnic. Produkowana homogenna “pożywka” informacyjna jest co najwyżej okraszana „dodatkiem lokalnym”. Czy
podobna redukcja regionalnego zróżnicowania może być godnym celem dalszego rozwoju środkowo-europejskiego obszaru kulturowego?
Zazwyczaj mówi się o globalizacji jako o zjawisku, któremu nie sposób się przeciwstawić, jakby proces
centralizacji świata był nieuchronnym prawem natury. Jednym ze skutecznych sposobów hamujących procesy rozprzestrzeniania się
monolitycznych struktur społecznych jest działanie na rzecz rozwoju i pogłębiania REGIONALIZACJI naszego kontynentu. Dążenie do społeczno-politycznego
upodmiotowienia regionów staje się ważnym środkiem kompensacyjnym wobec wielu negatywnych zjawisk towarzyszącym międzynarodowej
integracji.
Na obszarze Europy daje sie już od dawna zauważyć tendencje ku tworzeniu regionów, przy których
definiowaniu granice państwowe nie odgrywają więcej roli zasadniczej bariery. Przykładem tego jest utworzony region Pomerania, który już
stał się kulturowo-gospodarczym pomostem pomiędzy lewo- i prawobrzeżnymi terenami dolnej Odry. W ten sposób z oddzielnych jednostek
administracyjnych powstają regionalne organizmy, z których niejeden jeszcze w niedawnej przeszłości zachwycał bogactwem lokalnej
kultury i nadzwyczajną przedsiębiorczością.
Dziś coraz więcej regionów czy aglomeracji miejskich wyłamuje się spod wiążącego inicjatywę podporządkowania
wobec centralnych struktur politycznych. Samorządność przynosi wszechstronne korzyści. Regiony o wykształtowanej identyfikacji
prezentują się zazwyczaj w atrakcyjniejszej, bo niepowtarzalnej szacie, która też bezpośrednio odwołuje się do faktycznych tradycji i
pełnej historii regionu. Inicjowana przez to szczególna aktywność ściąga uwagę nowych inwestorów i prowadzi do gospodarczego ożywienia.
Reaktywowana identyfikacja z historią i prawdziwym etniczno-kulturowym obliczem regionu znajduje też odbicie w obowiązujących programach
edukacyjnych. Takie przewartościowanie struktur państwa w kierunku Europy regionów wdrażane jest od lat nawet w centralistycznej
Francji.
Tym samym rodząca się oddolna inicjatywa pomaga przełamać zastój gospodarczy, a w sferze kulturalnej
prowadzi do reaktywacji lokalnych środowisk twórczych. Tereny, które nie podejmują tego wyzwania czasu, tracą na atrakcyjności - a
przez to i na konkurencyjności.
Dobrym przykładem korzyści płynących ze sprawnie funkcjonującej regionalnej samorządności jest
Bawaria. Land ten jeszcze w latach 60-tych posiadał wyraźnie rolniczy charakter, dziś Bayern utożsamia się tak z niepowtarzalną
bawarską tradycją jak i z powszechnym używaniem laptopu. Trzeba wyraźnie zaznaczyć - regionalizacja zwiększa uniezależnienie regionu
od datków finansowych szczebli nadrzędnych.
W celu ożywienia dyskusji na tematy bezpośrednio czy pośrednio związane z procesem reginalizacji założony
został niedawno pod adresem www.RegioPolis.net nowy, wielojęzyczny portal internetowy.
RegioPolis propaguje nie tylko wizje Europy regionów, ale oferuje także aktualne informacje z róznych
dziedzin życia. Europę należy tu rozumieć nie w jej pełnym geograficznym wymiarze, a w nieco zawężonym,
kulturowo i historycznie bliższym nam, obszarze Europy Środkowej. Właśnie ta część naszego kontynentu ucierpiała w szczególny sposób
w czasie trwania wojny i w konsekwencji prowadzonej po jej zakończeniu polityki czystek etnicznych. Po wojnie doszło też do zdziesiątkowania
dóbr śląskiej kultury (pacz na Los
zabytków kultury Śląska). Śląska tragedia wieku XX jest jednym z wielu powodów uprawinających do formuowania pustulatu
ponownego przyznania Śląskowi statutu autonomii.
RegioPolis ma także na celu inicjowanie międzyregionalnej dyskusji oraz przybliżanie do siebie ludzi różnych
języków i reprezentowanych zapatrywań, krótko - zdobycie pozycji często odwiedzanego punktu kontaktowego.
Działające autonomiczne redakcje regionów oferują materiał informacyjny o specyficznym regionalnym
zabarwieniu. Tematy międzyregionalne omawiane będą na stronach głównych tej domeny.
Sukcesywnie zakładane będą dalsze redakcje regionalne. Zainteresowanych współpracą, w tym autorów,
osoby redagujące, tłumaczące texty i zajmujące się stroną techniczną prezentacji materiału, prosimy o wysłanie maili kontaktowych
na adres: contact@regiopolis.net .
Bruno Nieszporek
