Rorate coeli desuper et nubes pluant iustum,
aperiatur terra et germinet Salvatorem.
W mojih ukohanyh Uogewnikah S’loonskih ta pies’n’ towarzyszooua noom, bajtloom, przez couki Adwynt we
porannyh Roratah. Hodzynie na nie boouo piyrszym dzieciyncym zobowioonzaniym i postanowiyniym, uofiarowanym dlo nadhodzooncego Dziycioontka.
A nadhodzioouo Uoone dugo, poleku. Po ekstra naszykowanyh dloo Niego shodkah, przy bocznym Uoltorzu. Stopiyn’ po
stopniu, shood po shodzie, jako ta dziecioontkowo figurka z rospostartymi roonczkami, przez sztyry tydnie.
Korzdy s’nih uoznaczoony boou jednoom s’wiycoom w advyntkranzie, kery wisiou nad balaskami przed guoownym
Uoltorzym.
Z niyciyrpliwos’cioom czekali my, arz Mihou - nasz kos’cielny za poomocoom dugego knytla z nawiniyntym na jego
koon’cu woskowym knootym do zapolanio s’wiyc na Uoltorzu, zapoli je nareszcie wszystke.
Znaczoouo to, rze Dziecioontko przydzie jurz w tyn tydziyn’. Koon’czoou sie czas uoczekiwanio na Nie. Bo jak
s’lezie Uoono z uostatniego shoda, to Je ministranty pouorzoom we Rzuoobku, miyndzy Maryjoom i Joozefym i wtynczos bydzie Wilijo i
S’wiynta, na kere tak dugo noom przyszuo czekac’.
A s’nioom Dziecioontko, dloo nos maszkyty i gyszynki pod hojinkoom, nagroda za adwyntowe postanowjynia, wszystke dobre
uczynki i czyste dzieciynce serduszka. Ale nojprzood boou Adwynt i Roraty.
Dziyn’ w dziyn’, zaniym Uojciec szou do roboty, budziou Mje, przypoominou te dzieciynce postanowjynie i
zagrzywou dobrym suowym, coby`h przy niym wytwou. Pryndko trza sie boouo umyc’, uodzioc’ i uopatulic’ przed mrozym.
Mama ino jeszcze naloua do szolki ciepuego teja, coby sie uozgrzoc’ uod s’rodka, bo poza pierzynoom boou jeszcze
z rana w izbie zioomb. A po szybah w uoknah mrooz rzyz’bioou swoje mroz’ne wycinanki, skrzoonce sie uobroski, jakos’ tak
maszkytnie poszarpane.
Latarka do rynki i z Ooumoom, kero zowdy hodzioua na piyrszo mszo, dowej przez s’wiyrzy s’niyg - na Roraty.
Uojciec - racjoonalizator, sprawiou mi latarka jak na tamte czasy piykno i nowoczesno. Couko booua mesingowo, na wzoor tyh
lampioonow, kere Gospodorze nosiyli u nos przy baldahimje.
Ino zamiast szklanyh szybek, miaua uoona je zrobioone ze przez’roczystyj klisze, po ryntgynowskih zdjyn’ciah, na
keryj namalowane boouy adwyntowe symbole i s’wioonteczne uobrozki.
Zamiast s’wiycki miaua uoona mauo byrna z taszynlampy, w ronczce na dole wsadzoone trzy uokroongue bateryjki, a przy
palcu knipser, kerym szuo nia zas’wiycac’.
Do dzisioj wspoominoom, jak za piyrszoom razoom, kej rzeh s’nioom przyszou na Roraty, wszystke dzieci miauy jurz
pozas’wiycane s’wiycki w swojih latarkah, a ksioondz Rzurek - mody wtynczos kapeloonek, kery sie Roratami uopiekowou, zapytou
sie czy moom zapouki?
Po prowdzie pedziou rzeh - rze niy moom. Porwou sie, pognou do zokrystyje i po hwilce przyleciou ze sztrajhelcami, coby mi
zapolic’ s’wiycka w latarca.
A Jo wtynczos - knips ... i latarka zas’wiycoono!
Uojca pohwolou za pomys’loonek i grajfka w robocie. A doo Mje sie ino uos’miou, skirz tego rze`h Go zrobiou za
Wojtka.
Noo ale przeca niy uo dzieciyncyh szpasah hca tu Woom uosprawiac’!
Na staros’ Cowiek sie jurz niy koontroluje. Skleroza dziauo. Hciou rzeh toom tytuoom po uacinie przypoomniec’ ta
Prowda, rze niy trza znac’ zapisu jakis’ godki, coby w niyj godac’, a nawet s’piywac’.
Moja znajoomos’c’ „Rorate coeli ...” jest na to nojlepszym dowodym. To co`h uod bajtla
s’piywou i tak jak wszyscy umiou na pamjyn’c’, ale ino foonetycznie, a przynajmniyj na poczoontku niy do koon’ca
jeszcze rozumiou, to`h dziepiyro po latah znod i zrozumiou dziynki zapisowi i tumaczyniu w „Skarbcah”, „Skarbczykah”
czy „Droogah do Nieba”.
Szuo by pedziec’, irze w mojih ukohanyh Uogewnikah S’loonskih drugym jynzykym, kery my poznowali za dziecka po
Jynzyku Serca, boou jynzyk uniwersalny, europyjski - Uacina.
Jynzyk, kerego Uojcowizna lerzy uod nos daleko, suyszeli my niy ino uod s’wiynta. I niy ino we Kos’ciele.
Dzisioj koomunikuje sie niym jurz ino dohtoor ze aptykorzym na receptah, na keryh zapisuje noom medykamynty w razie horoby.
Dziepiyro potym przyhodzioou czas na jynzyk oficijalny, urzyndowy. Wczes’niyj to boou niymiecki, potym polski. Tego
uczyli w szkouah. A jeszcze niyskorzi przihodziooua potrzeba uczynio sie kolejnego jynzyka, zdatnego dlo zrozumjynio ukuadoow cudzyh z
cudzymi.
Jynzyka Big Brothera.
Jo sie uczou ruskego, bo taki boou wtynczos wshodni kerunek wpuywoow i w ta stroona szuo couke przyhlybstwo. No i z tyj
stroony spogloondou tyrz wshodni Big Brother. Moja Cera uczy sie angelskego i francuskego, ale kerunku wpuywoow jeszcze niy poradzi wyczuc’.
Hoc’ po dzisiejszyh helsin’skih negocjacjah ze Unjoom Europyjskoom zdo mi sie niym byc’ angelski. Bo tak
godo zahodni Big Brother. Niy wiy co Ji sie przydo w rzyciu, hoc’ w jednym i drugym jynzyku umi nawet s’piywac’. Jak Jo po
uacinie „Rorate coeli ...”. Tyla, rze Uoona rozumi, co s’piywo uod samego poczoontku.
Dlo zrozumiynio przez wszystkih tres’ci kere sie godo i s’piywo, nawet w Liturgji zrezygnowauo sie z jynzyka
europyjskigo i uod wiekoow globalnego - Uaciny, na rzecz jynzykoow narodowyh.
Coby S’loonzokoom przyblirzyc’ polsko i rusko literatura, Makula tumaczy joom i wystawio po s’loonsku.
Szoutysek napisou „S’loonski elemyntorz”, „Biblijo S’loonzoka”, pora inkszyh ksioonrzek
po s’loonsku, uo keryh uostatnio u Joon’ce we uogewnickym Cyntrum Kultury „Belford” uosprawiou i zahwolou uostatnio
s’nih - „S’loonzoki niy gyn’si”.
Jynzyk Serca, tyn nojpiyrwszy w rzyciu korzdego dziecka na S’loonsku, coby boou przez bajtli zrozumiauy i coby umiauy
uoone go dobrze wypedziec’, przeczytac’, a nawet wys’piywac’ jak bydzie trza, niy moge byc’ zabrooniany, ale
musi byc’uczoony w s’loonskih szkouah uod malutkos’ci.
Jak to robjoom we uogewnickym przedszkolu i szkouah. I czas nojwyrzszy to zrozumiec’ i zaczoon’c’ robic’
tak tyrz kaj indzi. Zaczoon’c’ niy ino w Niym godac’, ale Go zapisowac’ i w Niym czytac’!
S’piywac’ s’piywki i pis’niczki! Jak My we minioony wtorek. Nasze uogewnicke bajtle pokozauy sie tam
z nojlepszyj stroony.
Bez tego edukacyjno mordynga zaczynac’ bydzie musiauo na nowo korzde pokolynie Uogewczan. A Uoon - Jynzyk Serca -
Jynzyk S’loonski, dotoond ino godany, dali bydzie przeszkodoom i barijeroom miyndzy nauczycielami, przedszkolankami, a naszymi
dzieciami i wnukami.
A morzno i miyndzy nami i niymi?
Poonos’ EDUKACJO mo byc’ teroski lykym na wszystke nasze horoby!
Byle to booua nareszcie EDUKACJO S’LOONSKO w coukos’ci!
Antoni Respondek
