Rejda

Witejcie, zołcne Panusie i zołcni Panołckowie!

Przikarycioł zejch sang do wołs do Katowic łod Łopoloł, dzie my to ździebko inacyj gołdomy nis wy, a genał to s tych lasow miyndzy Łopolyng a Klusborkyng, z Wesołej. Nołlezy ci ta Wesołoł do takej wsi, co sie nazywoł Łaskowice a nie Łaskwiki gołdajong „Laskowice”.

Industryjow to myng tang po tych nasych wsiach nad tong Budkowicankong - bo taky miono moł ta rzyka, co ciece bez Wesołong - takich srogich jak wy sang w Katowicach niy momy, izby sie tang jescy dzie jakoł werkśtela stoła. A i grubow tes ni, kisgrubow sołwisoł ni a sandgruba my mieli jedna, ale dyć jong s casyng śmiecioma i chyrpańciyng zaciepali i tes jyj jus niy ma, lołsek tang tera rośnie.

Piyrwej, jak joł boł mały, to myng mieli industryjoł we Łaskowicach. We pojstrzotku dwora, wele takej tołpieli, takej wiynksej kałuze, co my to na niang „dworski stołw” gołdali, stoła kuźnia. Z komina sie smond waloł, a we pojstrzodku łogyń sycoł a flamy buchały co niemozno, hnet choby to w tyng cyścu. Niedosły Kuba, kowołlow śtift, coś go to przed inkse roboty nie umioł spotrzebować, tyng blasebalgyng don choby mu fto rzici nasoloł, a nas kowołl, stary Lołsek, ze jego geselong, kulawyng Bartkyng, walyli w te źelazła na ambosie motoma, motkoma i moteckoma, fojstlikoma i pyrlikoma, co te iskry yno tak furgały choćby śniyg bez zima, jak richtig wija je, a te łoscyrwiynione źelazło sie pod tymi chlastniyńcioma choby glina śtalowało i we podkowy, roztomajtne łokucia, zołwiase, skoble abo i jaky tang nołcyniy łobrołcało. A ize niejedyn z tych gospodołrzi, co to przed tong kuźniong ze jejich końmi i wozoma na jejich kolejkang cekali, tang jakong flaskang ze gorzołkong - abo i łoparong z tulskej gorzelnie - boł przywioz, to sie tyn kowołl i wsyjscy inksi, co niy mieli ani lichej wontroby ani złej baby w doma, łod casu do casu jednego chrołpli, bo gorzołecka je dobroł rzec i niejedyn by tak tang cołkong fabryckang, co sie to gorzelnia nazywoł, chcioł mieć stołć w jakyng koncie za krzołkoma na łogrodzonce abo na jacie za sianyng skrytoł.

I tak to mieli ci myng pieronowoł industryjoł we tych nasych Łaskowicach, ale dyć potyn boło yno corołz to maniyj tych koni, kowołl posed na ryntang, kuźnia, nie cygowanoł, sie zawaloła, i tak sie zrobioł koniec ze industryjong we Łaskowicach. Tyn komin łod tej kuźnie to jescy połra lołt stoł, my nałokoło niego gonianego grali, bo my tang ze skoły lołtali, to boło po blisku. Potyn i tego łozbulyli, plac zarownali, trołwy posiołli i ślus. Z tych modych to jus tang dzisiej zołdyn nie wiy, dzie to ta nasa łaskowskoł industryjoł stoła.

Nie tak na Zagwiździu: Tang ludzie jejich hutang łod starego piyrwej wyporzondziyli jak trza, pomalowali, tyn wodny mot łod rostu wycyściyli, wierzang glaspapioryng, bo sie świyci jak nowy, nasfocyli, co fto jescy łod piyrwej dołwna w doma starych chwańtow a klonkrow pod sopkong stołć mioł i majong tera muzejum sławne prawie hnet na cołki świat; i z Miymcow ludzie tang jejzdzong. Jes ci tes tang i co łoglondać: Stare chomonta, lyce, zgrzebła, fachle, faje, kolca, hołcyk do jetrowanioł kartołfli, kopaki i kopacki, monki na kafej, rostomajtne napliki, bikse, kastelki i pudołyska, widły, cepy, fiśgable, waśbrety, dreśmasina, maśnicki, niecki, a i zuber na kartołfle tang stoi, i stary źelaźniołk, wsystko na niyng jescy je dobre, sie tang spodnica, sibry, łozwora abo łobartel, a i nołsyk jescy na łoju wisi.

Ja, Zagwiździy jus zawse wyrambnoł wiejś boła, ale za to momyng my w Łaskowicach fajnisty stary kościoł ze drewnianych bołli, fojerwera, rostomajtne bery ło duchach, nadzwycajnego krawca, co to galołty na dyślu syje i taki krzipop, co sie nazywoł „Strachowiec”; ale ło tyng wsystkyng wong banang na drugi rołz łozprawioł, bo tera mosang jechać do dom, a to bez to ize zanich sie sang do wołs przikuloł, toch mioł cały sesły tydziyń besuch w doma. Przijołcielstwo z łobioch stron, rozumiys. Prziklechtało sie tych gołwinow do pierona i konsek. I ciotka Luci, choć sie jus ledwie tołtyrloł, przijechała ś niymi, boncała jednyng ciyngyng, a sydzi yno jescy jak naciongniyntoł. Nołgorse to jus te bajtle: Skody narobiyli a skody. Suchacki łod radia mi popsuli, kołoch jyng pozycoł, to śucblech urwali, pu mondela śpajchow wytargali i tasia ze gepekhaltra sie dali porwać, kluc łod pomiynskanioł straciyli, śołlkang, coch jong boł ze urlołpu ze Gejhany prziwioz, strzaskali, colśtok połomali, tepich gutalinong spaprali, ryćkang zarwali - a i to jescy nie wsystko, co popołstwiyli. A co wtranzyli! Bo to na bzdy, rozumiys. Takich przepadzituchow to lepyj prziłodziywać nis zywić, chopie. Wycyckała mie ta celołdka a wycyckała. Kupcowate miski kluskow, kartołfle taky i źgane, nudli, pranzonkow, kapusty,ołberiby, sałołtow rostomajtnych, taky chlebicki chleba, syru biołego i zalezałego, wożtu całe baty. We asjyrtce mioł zejch jescy połra makowkow, bo sie tez niekiedy maśkietow zrobiang, choć niy ma dziyciontka, to i to spucli, najduchy taky a apkejyrta toch kozdy dziyń jednach mog piec. Krołsiyli tyng tustyng ze spyrkoma, coch go mioł cołki bonclik wytopionego, tela telicka mi na dnie łostawiyli. Joł myśloł, ze sie zmysang. Jak bych tak boł mioł tuplowang, abo chćby tang yno jaki ślojder, to bych to boł gnoł w pierony, tang halastrang. Jak pojechali, toch krzizyk za niymi zrobioł i na msong doł, chopie. Ja. Ale tera mosang jescy tyn cołki garuch po nich wyporzondzić, bezto mosang jechać do dom.

No, to s Pon Bockyng. A nie zapomcie pozdrowić w doma.

To znacy, momy tera w Łaskowicach dwa kościoły, bo dwadziejścia lołt tymu sie boł nas farołrz wyrychloł i zacon stawiać nowy kościoł ze cegły a blokow. Ludzie piyniondze zbiyrali a robiyli choćby wyścigowce, bo nołrod je u nołs robotny, jejdynfals tak dugo jak mu za dużo wypić nie dołs. No i postawiyli ci tyn nowy kościoł, ale joł wong sang nie ło tyng nowyng yno ło tyng staryng kościele ze tych drewnianych balkow chcang łozprawiać. Stoi ci tyn nas stary kościoł na Niwach - Niwy to je we Łaskowicach taky cośka jak Wesołoł; to znacy, jak we Gliwicach Łabandy a we Chorzowie Batory - kole tego ukrantu na Klapac, miyndzy blank starymi lipoma. Nieftore te lipy to song taky robe , ize musis ło starej Gaździnej myśleć, jak jy widzis; łona tes boła takoł spaśnoł. Corny je, tyn nas kościoł, smołong poterowany, izby go robołki nie zezarły a przikryty je skudłoma. Moł łoźymrogatoł wieza a na pojstrzodku dachu moł jescy jedna wieza, na niang sie gołdoł rajter, łona jes tak konsecek podobnoł do cebule, jak to te wieze we Rusyji. W niyj to tyn stary Grziwołc sie skrywoł, jak boł ze frontu uciek, bo mu sie zmiyrzło kanołnynfuter markiyrować.

Dużo bych Wong jescy ło nasyng kościele mog łosprawiać, ale to sie łostawimy na drugy rołz tang łozprołwkang. Na koniec, zołcne suchace i zołcne suchacki, jedna delikatesa. Nachachnon zejch ci sie rołz za modu jednang dziołchang ze strzeleckygo, Jagnysa jyj boło. Tera dejta pozor: Łona siłang jadła, mie bardzo rada we salonice widziała, przi prziwitaniu zawse pluskotang dała a jak sie strojoła, to snołzoła przi tyng a snołzoła. Tera wong to przetomacang na nasang łaskowskong gołdkang: Łona kans jadła, mie bardzo rada we ancugu widziała, przi prziwitaniu zawse kusika dała a jak sie strojoła, to mudzioła przi tyng a mudzioła. To widzita, jakoł to ta nasa ślonskoł gołdka je bogatoł. Ale nie myślta, ize to je zawse dobrze: Dyć prawie bes te rostomajtne gołdki myng sie s tong mojong Jagnysong rołz przi fesprze swadzili. Tak ci sie łoskokocioła, ize joł, izby nie nachytać, aze śtiftować posoł i bez toch buty społloł, bo jus mje łod tego casu ani nie grisowała, źgot taki.

Zołcne Panusie i zołcni Panołckowie - joł je fertich. Patrzcie tang jako. S Pon Bockyng.

Weitere Publikationen des Autors

« zurück zur Rubrik Vita