August Dyrda
PL-43-100 Tychy, ul. Paprocańska 164, tel (32)-217 36 19
August Dyrda (ur. 4.7.1926 w Wyrach pow. Pszczyna), artysta-rzeźbiarz w swojej
wieloletniej twórczości, od 1954, czyli przeżytych lat dwóch systemów, przedstawił dzieła przede wszystkim górnośląskie,
z kasycyzmu greckiego, historyczne, religijne, jak i z tamtych czasów – okresu między i powojennego. Uczeń
profesora Xawerego Dunikowskiego Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
Rekonstrukcja pomnika wg. Theodora Kalide z 1852 roku - „Fryderyka Wilhelma
Hrabiego von Redena” jest ukoronowaniem jego wielkiej twórczości, dając obraz jego talentu - naszego górnośląskiego
rzeźbiarza, kontynuującego w Paprocanach (dzielnicy dzisiaj Tychów) wielką tradycję rzeźbiarstwa, również z tego
regionu pochodzącego Augusta Kissa (1802 – 1865).
Przy pomnikach podane są wymiary w centymetrach (wysokość x szerokość) wyłącznie
dzieł rzeźbiarskich, bez cokołu.
Lp |
Nazwa pomnika |
Wymiar |
Materiał |
Miejsce
odsłonięcia |
Rok |
1 |
Płaskorzeźba – „Przygrywający grajek tancerce w stroju śląskim” |
300 x 215 |
kamień |
Tychy |
1955 |
2 |
Rekonstrukcja pomnika Powstańca Ślą-skiego „Postać ze sztandarem” |
300 |
kamień |
Tychy |
1958 |
3 |
Pomnik poległych Czerwonoarmistów na zbior. cmentarzu „Żołnierz w ataku” |
600 |
sztuczny kamień |
Bielsko-Biała |
1967 |
4 |
Rzeźba „Dyskobol grecki” na stadionie sportowym w Będzinie |
400 |
kamień |
Będzin |
1968 |
5 |
Płaskorzeźba „ Emblemat Piwowara” w Browarze Obywatelskim w Tychach |
200 |
kamień |
Tychy |
1969 |
6 |
Pomnik „Postacie z Międzynarodówką na ustach, pod czerwonym sztandarem” |
570 |
kamień |
Dąbrowa Górnicza |
1970 |
7 |
Pomnik „Zmierzanie do pojednania i współpracy mieszkańców Tyskich” |
2200 |
kamień |
Tychy |
1975 |
8 |
Popiersie „Tadeusz Kościuszko – bojownik o wolność” |
110 |
brąz |
Dąbrowa Górnicza |
1972 |
9 |
Grupowa rzeźba „Tańczące Eurydyki greckie” |
350 |
kamień |
Kalisz |
1976 |
10 |
Grupowa rzeźba „Tańcząca para w stroju górnośląskiego górnika” |
300 |
kamień |
Rybnik |
1976 |
11 |
Rzeźba dekoracyjno-przestrzenna „Dusza Picassa- abstrakcja” |
280 |
kamień |
Rybnik |
1976 |
12 |
Rzeźba ozdobna w Parku Kultury „Uskrzydlona dziewczyna w tiulu” |
290 |
kamień |
Katowice |
1979 |
13 |
Pomnik „Ku pamięci - pszczelarza – ks.Jan Dzierżoń” |
360 |
brąz |
Kluczbork |
1980 |
14 |
Pomnik polskiego Górnoślązaka - Arki Bożek” |
410 |
brąz |
Racibórz |
1981 |
15 |
Relief „ 300-lecie walki króla Jana Sobieskiego pod Wiedniem” |
200 x 100 |
brąz |
Gliwice |
1983 |
16 |
Popiersie „Nauczyciel Mar. Batko po-święcił życie w Oświęcimiu za ucznia” |
100 |
brąz |
Chorzów |
1985 |
17 |
Popiersie „Wojewoda śląski Jerzy Ziętek” w hallu urzędu wojewódzkim |
100 |
brąz |
Katowice |
1986 |
18 |
Pomnik „Marszałek Konstanty Rokoss-owski” |
200 |
brąz |
Legnica |
1987 |
19 |
Rekonstrukcja alegorycznej płasko-rzeźby wg. Jana Raszka z Cieszyna dla Urzędu Wojew. – „Dwa
anioły i orzeł |
300 x 1100 |
kamień |
Katowice |
1989 |
20 |
Pomnik „ Górnik w stroju górnośląski z kuflem piwa” |
110 |
kamień |
Halle Neustadt |
1989 |
21 |
Pomnik „Jan Bosko” dla oo.Salezjanów w Oświęcimiu |
270 |
brąz |
Oświęcim |
1997 |
22 |
Tablica ku czci św.Wojciecha czy Papieża Jana-Pawła II. |
120 |
brąz |
Wadowice, Mikołów |
1997 |
23 |
Rekonstrukcja pomnika wg. Th. Kalide „Fryderyk Wilhelm Hrabia von Reden” |
315 |
brąz |
Chorzów |
2002 |
24 |
August Dyrda wykonał wiele rzeźb parkowych, plenerowych, tablic pamiąt-kowych, popiersi, portretów. |
od 50
do 200 |
brąz, kamień, tworzywo |
Ruda Śl, Bytom, Mikołów, Zabrze, Gliwice, Bieruń Jastrzębie,Krynica |
|
25 |
Wykonał niezliczoną ilość statuetek okolicznościowych dla zasłużonych o pokój, w kulturze,
historii, dla kościoła. |
od 20
do 50 |
tworzywo,
brąz, gips |
|
|
26 |
Wiele medalionów i medali okoliczno-ściowych na różne okazje. |
20
7 cm |
brąz |
|
|
Foto:
Z rąk prezydenta miasta Chorzowa otrzymuje dnia 6.9.2002 August Dyrda okolicznościowy medalion,
ku czci odsłonięcia pomnika F.W. hrabiego von Reden.
Obok siedzący – potomek rodziny von Reden – Arnd von Reden z Württembergii
Fotografował – P.K.Sczepanek
Praca A.Dyrdy – „Hrabia von Reden” – do zobaczenia na wielu moich
fotografiach w internecie: www.slonsk.com
przy temacie „F.W. von Reden”.
Zebrał po uzgodnieniu z artystą-rzeźbiarzem
Augustynem Dyrdą w Tychach, dnia 6.11.2002:
Peter Karl Sczepanek
|