Opalania niy od razu sie udały , ale w końcu 10.11.1796 r. zaczynła sie normalno produkcjo, kero leciała bez przerwy 24 tydnie . Piec tyn przebudowali dopiyro po100 latach. Władze pruske boły zainteresowane rozwojym przemysłu hutniczego m.in. ze wzglyndu na potrzeby zbrojyniowe . O tym kaj bydzie huta zadecy - dowały warunki geograficzne, bliskość kopalni wyngla w Zabrzu i wydobywanie rudy w najbliższych okolicach . Niy bez znaczynio boł dostatek ludzi do roboty . W tym samym czasie co huta zaczynto tyż budowa „Kanału Kłodnickiego„. Kłodnica łonczoła Zabrze z Gliwicami i Odrom. Gliwicko huta wiyncyj jak bez techniczne znaczynie znano je dziynki odlywnictwu artystycznymu żeliwa ( żelaza ) , kere zaczynło sie tu od 1798 r. W 1804 r. rzond pruski w obliczu wojny z Napoleonym rozbudowoł huta . Urzondzono tu fabryka armat i amunicji . Odloli 255 armat . Tukej tyż wyprodukowane boły piyrsze „krziże żelazne„ ( „Eiserne Kreuze„), odlone w wojnach wyzwolyńczych 1813 r. . „Gold gab ich fuer Eisen„ („Złoto´ch oddoł za żelazo„), to sygnatura, co boła na rzeczach ozdobnych z żelaza, kere obywatele dostowali za ozdoby (biżuteria) ze złota, oddowane państwu. W 1817 r. pociepli produkcjo armat i amunicji, a od 1819 r. zajynli sie konstrukcjom mostów z lonego żelaza . Dziełym tyj huty boły m.in. most „Havel„ w Poczdamie (1823 r.) i „Weidendammer„ w Berlinie (1824 r.). Potym juzaś robione boły maszyny i dalyj odlywano ozdobne rzeczy i tyż naczynia emaliowane . Z czasym robione boły prawie ino naczynia kuchynne (1857 r.). 

W 1871 r. krótko juzaś produkowali amunicja ( wojna francusko - prusko ) . Potym robiyli rury gazowe i wodociongowe ( 1900 r.) . Z kuli tego , co niy mieli zamówiyń , pociepli i ta produkcjo a robiyli dalyj maszyny parowe , kerych produkowanie boło zaś w 1913 r. fest ograniczone . Nowo produkcjo , skuli wojny , boła w 1914 r. Z huty tyj je tyż cołko moc żelaznych ( żeliwnych ) schodów , kere idzie dzisiej jeszcze na cołkim ślonsku obejrzeć po starych pruskich domach (kamiynicach). Pedzieć idzie , co w pewnym synsie kontynuatorym tyj firmy je dzisiej gliwicki „GZUT„, kaj miołech okazjo robić kedyś praktyka i widziołech prawie jak jedyn pomnik tam wykończali. Po 1945 r.  tradycyjne odlywnictwo artystyczne z żelaza zostało kontynuowane bez firma „Buderus„ Wetzlar w BRD ( „Wetzlarer Buderus Werke„). W latach 1946 - 1950 „Zweigwerk der Buderus AG„ ( filia od Buderus AG ) jako „Eisenkunstgiesserei Hirzenhain„ przejynła tradycja odlywnictwa artystycznego z Gliwic. Peter Lipp ( ur. W 1902 r. w Berlinie ) po studiach rzeźbiarskich w „Statliche Kunstschulle„ w Berlinie - Charlotenburgu zostoł w 1924 r. powołany bez radcy górniczego (Bergrat) Kossmanna do gliwickyj huty, kaj do końca wojny boł kierownikym odlywni artystycznyj (Kunstgiesserei). Gliwicko tradycjo odlywnictwa artystycznego kontynuowano bez Lippa w Hirzenhain/Oberhessen i od niego pasja zbiyracza doprowadzioły do bogatych zbiorów (Eisenkunstsammlungeen) w „ Buderus Museum „ we Hirzenhain. Nazod do Gliwic. J.U  Niemcewicz pisoł o tyj hucie w 1821 roku, jako „najpiękniejszej na śląsku gizerni„. Wszyskim kere som ze Gliwic, abo tam aby roz byli, przipomna, co gliwicko fontanna „tańczonce fauny„  postawiono w 1823 r. je dziełym tyj huty. Robione tam boły tyż małe filigranowe dzieła, plak(i)etki, medale, ozdobne plastyki i kopie odlywów dzieł, aż tyż nowe dzieła znanych majstrów. 

Eisenkunstguss ( Eisenfeinguss ) - artystyczny odlyw żelaza - nazywo sie odlywanie „w żelazie„ wedug artystycznych metod , np. figur , reliefów i plaket ( ek ) . Odlywanie i formowanie modelu w piosku (masie) formierskim wymago wielkyj zrynczności i doświadczynio . A już richtich przi ozdobach . Na produkcjo tych cacków mioł , jak idzie o styl , wielki wpływ Karl Friedrich Schinkel . Fest znany je „ Schinkel - Teller„ („Schinkel - talyrz„). Wyróżnio sie dwa typy dekoracyjne, - roz tyn tzw. w formie dekoracyjnyj gotyku, i - roz tyn , kery charakteryzuje ornamyntyka antycznyj architektury .Do tego coch spomnioł , robiyli w Gliwicach ( hucie ) wazy , talyrze ozdobne , plakety portretowe i ze scynami , ozdoby do obudowy i same obudowy do zygarów i pozytywków, abażury , świyczniki , przyżondy do szycio i pisanio . Wszystko to boło produkowane równocześnie w formie stylowyj klasycyzmu i gotyku . W „ Gleiwitzer Preis Courant „ z 1847 r. idzie znalyść wielko paleta tych wyrobów. Musza tukej spomnieć pora, jak to sie godo, zasłużonych twórców zwionzanych z hutom. Byli to przede wszystkim:

• Teodor Kalida (Theodor Erdmann Kalide) ur. w 1801 r. w Koenigshuette (Królewsko Huta) , umar w 1863 r. w Gliwicach . Określo sie go mianym rzeźbiorza miyndzy klasycyzmym a realizmym . Boł uczniym takich majstrów jak Ch.D. Rauch i G. v. Schadow . Robioł przedewszystkim w odlywniach , w Gliwicach i w Berlinie . Odlywoł z żelaza i bronzu . W Gliwicach ( hucie ) robioł za rzeźbiorza , a w 1828 r. za modelorza w odlywni w Berlinie . Najbardziyj znane od niego dzieła to m.in. grupa do fontanny „ Knabe mit Schwan „ („Synek z łabyndziym„), „Sterbender Loewe „ ( „Umiyrajoncy lew „ ) - z bronzu , spotkołech sie tyż z nazwom „ Schlafender Loewe „ ( „ śpioncy lew „ ) i „ Bachantin auf dem Panther „ ( „ Bachantka na panterze„). Pochowany zostoł na fridchofie hutniczym ( Huettenfriedhof ) założonym w 1808 r. ( dzisiejszo ul. Robotnicza ). W 1927 roku miasto Gliwice legło na od niego grobie kamiyń nagrobny ze pamiontkowom tablicom odlonom w hucie i zaprojektowanom bez Petera Lippa . Znany wszystkim Gliwiczokom lew pod muzeum w Gliwicach z kole 1820 roku , tyż je podobno od niego robotom. 
• August Kiss (Augustyn Kiss) ur. w 1802 r. w Paprocanach , umar w 1865 r. w Berlinie. 
• Wilhelm August Stilarsky (Augustyn Stylarski) , żoł w latach 1780-1858 . Boł z Ozimka . Członek Akadymi Królewskyj w Berlinie , a w hucie organizator dzialu artystycznego . 
• Leonard Posch ( ze Wiednia , ale pochodzioł z Finsing w Zillertal ) , główny modelorz portretów w berlińskyj hucie. 
• Daniel Christian Rauch, Gotfried Schadow i Christian Tieck ( wszystke z Berlina ) .
• Friedrich Reissner, ur. w Lerbach / Harz . Od 1907 do 1934 roku , modelorz w hucie w Gliwicach .
• Karl Friedrich Schinkel.
• Friedrich Beyerhaus.
• Ch. Maedel, z Tyrolu.
• H. E. Freund z Danii. Uczyń słynnego Thorwaldessa, kerego modele tyż boły w hucie w Gliwicach odlywane. 

Spomna sam jeszcze ino rzeźba z fontanny ze Strzelec Opolskich , kero przedstowio średniowiecznego myśliwego , kero za bajtla zawsze mi sie podobała, a boła odlono w Gliwicach. Osobiście mom pora rzeczy, kere som z tyj huty, jak np. medal wydany w latach powstań i plebiscytu z napisym po niymiecku i po polsku ( po polsku z małym błyndym ) , na kerym stoi na jednyj stronie „ ST. HEDWIG -śW. JADWIGA „ i je postać naszyj świyntyj , a na drugyj stronie je data „ 1921 „ i tekst „OBERSCHLESIER BEDENKT AUS DEUTSCHLAND KAM EUCH DAS CHRISTENTUM - GÓRNOŚLĄZACY POMNIJCIE NA TO ŻE Z NIEMIEC OTRZYMALIśCIE CHRZEŚCIAŃSTWO„. Inno rzecz z huty w Gliwicach , kero u mie w doma je , to tzw. „Schinkel - Teller„ (1825 r.) i na koniec plakety górnika i hutnika , kere som u nos w doma już od napewno cztyrych pokolyń.