Dziobol z Sobiszowic |
|||||
|
Irek Czaja |
|||||
|
Jako Kłodnica płynie to wiycie .Kaj som
Gliwice wiycie. A kaj som Sobiszowice tyż wiycie. Abo niy wiycie?
No Sobiszowice som na prawym brzegu Kłodnicy, kej na lewym brzegu som „richtik Gliwice”. O Sobiszowicach idzie snalyść już cosik w papiorach ze 15.06.1276 roku. Nazwa Sobiszowice pochodzi od imiynia Sobiech, kery je musioł założyć. Tego ale na zicher żodyn niy wiy. Zicher je to, co Graf Peter von Slawetaw, właściciel Sobiszowic przekazoł je wedug aktu z 1276 roku swojymu „ compater “ Hermannowi na założynie osady na frankońskim prawie ( nach fraenkischen Recht ). Inaczyj idzie pedzieć, co momy sam do czyniynio ze lokatom Sobiszowic na prawie czynszowym. Dokumynt lokacyjny tyj wsi wymiynio tyż piyrszy roz nazwa Gliwic. Hermann prziszoł najprawdopodobniyj ze zachodu i zaprzyjaźnioł sie ze Grafym Peter von Slawetaw, kerymu boł za ojca krzesnego do od niego synka . Compater znaczy na niymiecki Pate - krzesny - chrzestny. Hermann dostoł tyż miyndzy inkszymi prawo jako Scholze ( szolc - wójt ). Graf Peter von Slawetaw i szolc Hermann som spomnione tyż w jeszcze jednym akcie ze 17.09.1297 roku. Wymiyniony tam Paszko ( z niym. Paschko ) to nasz Graf Peter von Slawetaw. Kole 1300 roku spomniane je w biskupich papiorach , kere spisane majom podatki majontków , o Novo Sobyssowitz ( Neu Petersdorf ). 5.11.1403 r. spomino Katharina ( Katarzyna ) Herzogin von Auschwitz und Herrin von Gleiwitz miyndzy inkszymi o wsi Petersdorf, keryj czyńść za 150 Marek, kupioł Paschko von Goczesdorf, jako dziedziczne dobro, od Johanna von Konar i od niego cery Kathariny Wynoschkin von Trynek. Te pół wsi , terozki Neu Petersdorf , ze patronatym kościoła , nazywano tyż Petersdorf Staedtisch. W1447 roku godo sie o Petersdorf i o Sobiszowicze, czyli nowyj i staryj wsi . No ale tera bydzie coś od mojyj tanty Lyjny. Tanty Lyjna, kero je z „Zakanału” (tak my godali w Łabyndach na dzielnica „Starych Łabynd”, kero leży za kanałym, tam kaj boł miyndzy inkszymi „Majontek” , „Kokotek” i „Pasieka”. Niy byda sam wszystkich eków Łabynd wymiynioł, ale Łabyndzioki wiedzom co mom na myśli.), godała mi, a od niyj mama (staro Krzonka) jyj, co stary kościoł we Sobiszowicach, wedug prawie gynau tak starych jak on papiorów,postowili rycrze Zakonu Tymplariuszy. Tymplariusze prziszli ku Sobiszowicom i wogóle na Górny Ślonsk ze Morawów w 1232 roku. Po wyprawach krziżowych robiyli za takich choćby strażników, kere pilnowali traktów handlowych. Jedyn z tych szlaków szoł bez Toszek i Pyskowice, a stary kościoł we Sobiszowicach mioł tako funkcja obronno do tych handlyrzy, kere prawie tamtyndy przejyżdżali. Te rycerze Tymplariusze som namalowane we nowym kościele ( 14.05.1911. ), tzw Petersdorfer Dom - Sobiszowicko Katedra. Stoi on ino „pora metrów” od starego oddalony. No to te Tymplariusze dali stowiać kościoł we Sobisszowicach jednymu majstrowi, pod warunkym, co kościoł bydzie wartko fertik. Tyn zaś chcioł zarobić fajne piniondze i przistoł na to.Wzion sie do roboty, ale som widzioł, co tak wartko tego niy szafnie. Na ostatni dziyń zostało mu jeszcze cołko wieża stowiać. Pieronioł fest i żol mu boło piniyndzy. Ale tyż dzioboł wywonchoł okazjo juzaś cosik nałonaczyć. Prziszoł do majstra i godo, tak jak to dziobły w niydalekyj Polszcze godajom ( pieronym - r - słychać ): „majsterr ja potrrafię to zrrobić, tylko po śmierrci musisz mi twoją duszyczkę oddać, rrr. ..”. Majster sie zgodzioł, ino pod jednym warunkym, co do dwonostyj wieża bydzie stoć gotowo. A jak niy, to „po ptokach” ze duszom do dziobła. Dzioboł se myśli , „ toż mom cie duszyczko rrr. ..” i wzion sie do roboty. Kościoł boł prawie cołki skończony ino ostatnio cegła jeszcze została, kero mondry majster poloł przódki świynconom wodom. Spocioł sie dzioboł i zrobioł blank czerwony ze złości, a cegły i tak niy umioł chycić. Tak tyż dwonosto godzina prziszła. Wieża niy boła gotowo, a dzioboł ze złości wzion i kopnoł wielkim kamiyniym we kościoł , ino za dobrze niy trefioł, to tyż kościoł sie ostoł, choć niy całkym taki jaki mioł być. Kamiyń, kery tyn dzioboł kopnoł, slecioł we łabyndzkim lesie i idzie jeszcze dzisiej obejrzeć na nim ślad nogi od dziobła. Majster żoł dugo, szczyń - śliwie i boł szanowany, a ludzie dugo go spominali we cołkich Sobiszowicach, Gliwicach a nawet we Starych Łabyndach, skond je pół mojyj familii. Tego dziobła idzie jeszcze dzisiej spotkać na cołkim Górnym ślonsku. A poznocie go potym, co dalyj kuleje od tego kopniyńcia w kamiyń. To je wszystko żywo prowda. Co sie zaś rozłazi o Tymplariuszy , to poszli furt , a od nich zakon rozwionzoł papiyż Klemyns V za kara, co z dziobłym konszachty mieli. Pyrsk (Sobiszowice to tysz Petersdorf) Hildesheim, 27.02.2000 |
