Bruno Nieszporek  www.slonsk.de - 01/2001

  SLONSK

Dokumenty

1. Ślonsk na tle 'starej' Europy

 

  • Stosunki etniczne na obszarze Europy środkowej przed rokiem 1914

 

. . . Jedynie dzisiejsza wschodnia granica Polski przebiega (plus-minus) w zgodzie z granicą zasięgu etnicznego ludności polskiej z początków wieku XX, przy czym mapa ukazuje pewne odchylki dzisiejszej granicy panstwowej na niekorzyść Polski (północny wschód) lub na jej korzyść (poludniowy wschód). Temu przeciwnie kłuje w oczy wielka rozbieżność pomiędzy dzisiejszą zachodnią i północną granicą etniczną ludności polskiej (linia Odry i Nysy) z przebiegem polsko-niemieckiej granicy etnicznej sprzed 80-ciu lat. Ta pokaźna różnica dobrze udokumentowuje prawdziwy charakter polskich roszczeń formułowanych najpierw w celu zawładnięcia ziemiami zachodnimi, a następnie nieprzejednany charakter polityki Polski walczącej na polu propagandowym o międzynarodowe uznanie wyników polskiej ekspanscji (w pełnym jej wymiarze) na tereny, które jeszcze w pierwszej połowie XX wieku były w 100% zamieszkiwane przez ludność niemiecką.

Na tej mapie brak jest przynajmniej wzmianki o istnieniu ludności ze świadomością ślońskom, mazurską czy Łemków z obszaru Bieszczad, co znacznie zniekształca (upraszcza) multietniczne oblicze nie tylko terenów Górego Śląska.

Grup językowych nie można automatycznie utożsamiać z przynależnością narodową. Pojęcie narodu wychodzi poza zakres analizy stosunków językowych. Oparcie się jedynie o używany język (lub o jego genezę) nie wystarcza do rozstrzygnięcia kwestii narodowej, przy rozpaczaniu której uwzględnić trzeba zgodności dalszych cech narodowych. Jest wiele narodów mówiących tym samym językiem, dla przykładu: Serbowie - Kroaci, Niemcy - niemieckojęzyczni Szwajcarzy, Francuzi - francuskojęzyczni Belgowie, Anglicy - Amerykanie, itd. Rozpatrywana grupa ludności tworzy wtedy odrębny naród, jeżeli członkowie tej grupy sami od siebie poczuwają się za przynależni do innego, własnego narodu. Proces wytwarzania identyfikacji narodowej wspierany jest przez wielowiekowe współżycie w ramach wspólnego państwa, żywe związki kulturowe, język, zgodność systemów wartości, symbole i inne wspólne cechy narodowe. Pytanie: czy można mówiącą w domu po ślońsku ludność wschodnich terenów Ślqska wieku XIX, - do którego odnosi się powyższa mapka -, utożsamiać z narodem polskim, pomimo jej wielowiekowej przynależności do innych struktur państwowych i innych obszarów kulturowych, oraz zasadniczego braku występowania u niej polskiej świadomości narodowej? Zbiór tych opracowań o Górnym Śląsku próbuje dać odpowiedź na te i podobne pytania


  • Rozmieszczenie ludow Europy środkowej w pierwszej polowie XX wieku

Nie jest możwe dokładnie określić zasięg obszaru zamieszkiwanego przez Ślonzokow . Wynika to z rozpowszechnionej na Ślonsku płynnej, wielonarodowej lub jednonarodowej identyfikacji jego ludności rodzimej.