W mojich ukochanych
Uogewnikach S’loonskich momy jeszcze resztki nojlepszego na s’wiecie
systymu komunikacyjnego! Ale zacna uod pocontku.
W sobota moga durzyj polerzec’ w uorzku, bo to wolny dziyn’
uod roboty. Tak przed dziewiontom leza na poupiyntro swojego familoka, tam
kaj i krool chodzi piechty, coby sie wyszcyrkac’ i spotykom na
siyni, przy uoknie na plac, Ulficka - sonsiadka z goory, kero wroco z kos’cioua,
z rannyj mszy. Widza rze jest wielce podenerwowano i chce mi cos’
zakomonikowac’.
Wsadziou rzech ino kluc do drzwi z haz’la, coby bouo wiadomo, rze
zajynte i sochom Jom co mi mo do powiedzynio. Suchej Antek, jeszcze niy
moga przys’ do siebie, tak mie znerwowali! Fto? Pytom.
Sztandziorze !!!
Wyobroz’ sie, wyuarza z kos’cioua i jeszcze sie nuca maryjno
pies’n’, a tu lecom w moja strona rozmajte nieprzystojne
suowa, kerymi sie uokuodajom sztandziorze miyndzy sobom. A poszuo im uo
miejsce na place pod budy i sztandy!
Tyn krotki komunikat Ulficki, tyn SMS, wyjas’niou mi wszystko.
Bo tak jest praktycznie co roku. Dwa tydnie przed uodpustym
przyjyrzdrzajom do nos karasolniki.
Downiyj stawiali gondla i inksze karasole na goorce, na Targowisku, przy
kon’cu Uogewnik, uod strony Chropocowa i Hubertusu, coby nie ino
ucieszyc’ uogewcan ale zwobic’ dzieci z sonsiednich miejsc.
Teras
skirz tego, rze Targowisko zostauo zabudowane nowymi domami i pawilonami,
stowiajom te machiny rozrywki na placu przy Bonkrze, przystanku
tramwajowym kery nosi jego imie, choc’ samego bonkra, elemyntu linii
umocniyn’ wojskowych sprzed uostatniyj wojny jurz downo niy ma, ale
zostaua po niym nazwa.
Tam za domym kaj miyszko teraski moja ciotka Aniouka, na wolnym placu
poros’niyntym trowom, stawiajom uoni swoje karasole i szisbudy.
Po nich, dziyn’ przed uodpustym, przyjyrzdrzajom sztandziorze ze
swojymi piernikami, makronami, kartofelkami, guminianymi jaszczurkami i
szlangami, imbiyrowymi cukrowymi tabliczkami i innymi rozmajtymi suodkos’ciami.
I zawdy jest wtedy swada miyndzy niymi uo miejsce pod budy i sztandy.
Korzdy grodzi i cajhnuje „swoj plac”. Sznoorkym, tas’mom,
cy knytlami, kere potym podpiyrajom mu puociynne zadaszynie nad goowom,
abo po prostu rozkuodo na tym „terytorium” swoje manele.
Korzdy chce byc’ jak nojblirzy koœcioua, bo tam mo nojwiynkszo
szansa na udany handel i zysk.
A rze korzdy mo jakegos’ szwagra, abo kogos’ z rodziny, co
tyrz handluje po uodpustach, to proobuje dlo niego przybrac’ w
sonsiedztwie trocha miejsca „ z perspektywami na sukces”.
Szwager niykiedy jesce sprzonto swoje graty na poprzedniym uodpustowym
miejscu, ale trza dlo niego przyszykowac’ plac w sonsiectwie, bo to
potym pomogo tyrz w handlu.
I tak korzdy grodzi na zapas. Inkszym sie to nie podobo, bo som przez to
dalij uod „cyntrum biznesu”.
Korzdy wiy, abo cuje intuicyjnie, rze musi byc’ w „cyntrum
biznesu”, coby przez niego moguy przepuywac’ „strumienie
uodpustowego piyniondza”.
I zacyno sie HAJA !!!
Wadzom sie, cajhnujom i
uogrodajom te „swoje” maue place, choc’by to boua
conajmniyj ich wuasnos’c’, ich uojcowizna.
A to przeca ino konsek chodnika i skrowek ziemi miyndzy nim i drogom, abo
trocha szyrzyj, jak jest miejsce po jego drugij stronie, miyndzy
chodnikym, a domym abo puotym. Skrowek terynu, kery my, tubylcy, im
uodstympujymy na chwila, na cas uodpustu.
Bo w Uodpust, nasza stowo sie droga, ta aleja miyndzy szpalerym sztandow i
bud, ulica, kaj zamiyro wszelki ruch pojazdow i zawieszone zostowo
dziauanie kodeksu drogowego i coukego zwionzanego z niym prawodawstwa.
Kaj MY maszyrujymy po mszy, pozdrowiomy przyjocieli, us’miychomy sie
ze zrozumiyniym do tych „ co ze wschodu” przyszli i kerzy
dopiyro uodkrywajom Uodpust, ucom sie Go i poznowajom jego cudowne dlo
psychiki dziauanie, ale i do tych „co przyjechali na biouych
blachach” i skerymi jeszcze niydowno lotali my po Starych Blokach
abo po Moskwie, a kerzy za uzdrowiyn’czym dziauaniym Uodpustu
rajzujom co roku wiela kilometroow jak do zdrojowego badu.
I jak rzech tak suchou Ulficki, w tym naszym nojblizszym, familokowym
cyntrum informacyjnym i usprawiydliwiou w mys’lach postympowanie
sztandziorzow, wymuszone „sytuacjom na runku”, pomys’lou
rzech, co to zjawisko mo szyrszy wymiar.
Bo to niy ino sztandziorze „grodzom i cajhnujom”, wyznaczajom
„swoje terytorium”. Tak robi wielu. I gadzina.
Na NASZ PLAC, dalsze niyco cyntrum informacyjne nirz familok ( skuli uawki
co na niym stoji i kaj uodbywajom sie inksze uosprowki i wymiana
informacji ), niyroz przylatywou jakis’ pies przybuynda ( a rze uon
taki bou to korzdy wiedziou poza niym samym ) i zacynou cajhnowac’
Go, jak „swoje terytorium”.
Kaj mog, to podnosiou noga i „cajhnowou”. Korzdy roog
familoka, korzdo rua z rynny, co drugi hlywik, uoba hasioki, puot z
uogrodka od Skibiny, flider przy puocie, uawka na kery my siadomy, a nawet
kouo czy drajrat jak stouy przed domym.
Tak bouo dotont, arz na plac niy wyleciou NERO, pies uod Cyrana.
Pies z naszego placu, „nasz” pies.
Jak uon wyparzou na nasz plac, zafyrtou zadniymi uapami arz ziymia
leciaua, to pitauo wszystko co rzouo i sie ruszauo.
Uchowac’ sie mog ino tyn co nie rzou, abo sie nie ruszou.
Piyrsze pitauy psy przybuyndy, ktoorych zapachu „cajhnowizny”
niy moog strowic’.
Fto nie zdonrzou przed niym uciyc i schowac’ sie w siyni, tyn mog
ino s’ciyrpniynty udowac’
niyboszczyka. Ciho ftedy robiouo sie na placu, uopuszczonym przes dieci i
starszych.
Nojwyrzyj mogli my wtedy zaglondac’ przes okno na plac, jak NERO
loto uod miejsca do miejsca, kere jeszcze nie tak downo „cajhnowou”
pies przybuynda i je dilejtuje ( uniewarznio ) wuasnym „cajhnungiym”.
Tym zachowaniym pokazywou fto rzondzi na naszym placu.
I mimo rze Uon nikogo nigdy niy ugrys ani niy skrzywdziou rzodnego,
wszyscy mieli przed niym wielki respekt i uznanie, bo Uon robiou to co do
niego nalerzauo.
UODGANIOU PRZYBUYNDY !
Wiela tego typu „cajhnongow”
spotykomy w rzyciu dzisiejszym i znomy z przeszuos’ci.
Korzdy co tu na chwila przyszou cy przyjechou, to zaros „grodziou i
cajhnowou”.
Niy zawsze swoje.
Przes to momy wiela tych „cajhnongow”. Uo kere co chwila robi
ftos’ HAJA !!!
Chcecie przykuady?
Prosza Wos bardzo.
W Chorzowie wadzom sie uo Redena, a dokuadnie uo jego pomnik.
W Bytoniu s’ciepli S’wiyrczewskiego i postumynt z cerwonom
gwiazdom.
Tu serwali tablica z nazwom ulicy.
Tam ze smyntorza zrobiyli park.
Ludzie kaj my som.
Trza nom chyba takiego
NEROKA, coby zrobiou z tym porzondek na naszym S’LOONSKIYM PLACU !
P.S.
Mys’la rze trza by wiyncyj uwagi pos’wiyncic’,
uopisanymu ino w niywielkiyj czyn’s’ci, nojlepszymu na s’wiecie,
mojym zdaniym, tradycyjnymu systymowi informacyjnymu, kerego koncepcjo i
udane aplikacje w przeszuos’ci tak skutecznie komunikowauy s’lonzokoow
miyndzy sobom. Niy zaiwiesiou sie w niym nigdy systym uoperacyjny, a
teorio kolyjek jest w idejalny sposoob realizowano, choc’by za
pomocom kluca do haz’la.
Tak po cichu mom nadzieja, rze weznom to na swoj warsztat chopcy naukowcy
ze S’lonskego Uniwerytetu bo majom jusz dos’wiadczynie.
Zrobiyli przeca sesjo uo roli i funkcjach naszego wynalasku - FAMILOKA.
A jest to warzne, coby jak sie mys’li uo tych sieciach lokalnych,
globalnych i metropolitalnych, niy zapomniec’ uo tych wynzuach
komunikacyjnych kere jurz som: SIYNI, PLACU, UOGRODKU I INKSZYCH MIEJSCACH
w kerych sie komunikujymy w naszym JYNZYKU, PO S”LOONSKU !
|
